Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Ogólnacharakterystykaprawapracy
23
3.Funkcjęwychowawczą–wszerokimznaczeniupełnijąkażdazdziedzinpra-
wa.Wprawiepracyzwracasięnaniąszczególnąuwagę,ponieważprawotookreśla
zasadymotywacjidopracy,nagradzaniaikarporządkowych,współpracyireprezen-
tacjipracowniczej,łagodzeniairozpatrywaniasporów,działalnościspołecznejwza-
kładziepracy.
4.Funkcjęrozdzielczą–któraodgrywaistotnąrolę,ponieważpoprzezpłace
iinneświadczeniapracodawcyorazświadczeniaubezpieczeniaspołecznegodokonuje
siępodziałwypracowanegodochodunarodowego.Prawopracywpływazarównona
jegorozdział,jakinawarunkijegouzyskania.
Zasadniczokażdyprzepisprawapracyrealizujełączniewszystkietecztery
funkcje,zróżnymjednaknasileniem.Nasilenietomożesięrównieżzmieniać,
stosowniedookoliczności.Przykłademmożebyćreglamentacjaczasupracy,która
wpoczątkowejswejfaziebyłanastawionaprzedewszystkimnarealizacjęfunkcji
ochronnej;współcześnie,przywydatnymzmniejszeniujegowymiaruponiżejwymagań
fizjologii,wcorazwiększymstopniurealizujefunkcjęorganizacyjną,ajednocześnienie
sposóbzaprzeczyć,żespełniawpewnejmierzepozostałedwiefunkcje.
Wprawiepracyzwracasięuwagęnajegopodstawowezałożenia,któresą
traktowanejakozasadyprawapracy.Pomagająonewtworzeniuprzepisówtego
prawa,wjegoporządkowaniuiklasyfikacjiorazwinterpretowaniu;wyrażanesą
wprostwobowiązującymprzepisiealbowynikajązjegokontekstu.Dlategoteżwich
wskazywaniuszczególniepomocnajestnaukaprawaorazorzecznictwosądowe.
Zasadyprawapracytoogólnereguły,którenastępniesąkonkretyzowanewpo-
szczególnychprzepisach.Zasadtychnietraktujesięjakopostulatów,leczjakonormy
prawne,naktóremożnasiępowołać.Najważniejszeznich–prawozrzeszaniasię,
prawodowynagrodzeniazapracę,prawodoochronypracy,prawodobezpiecznych
ihigienicznychwarunkówpracy–precyzujeKonstytucja;inneokreślająKodeks
pracyorazustawy.Stosowanieprawamusiuwzględniaćobowiązywanietychzasad
orazkierowaćsięnimiwrealizacjiwyznaczonegoprzezniecelu.
WśródzasadprawapracywszczególnościwKodeksiepracyzostałarozbudowana
zasadarównegotraktowaniapracowników.Równośćtamazwłaszczaznaczenie
wstosunkudopracownikówmigrującychzjednegokrajuUniiEuropejskiejdo
drugiego,jakteżrównegotraktowaniapracowników(kandydatówdopracy)–męż-
czyznikobiet.Równośćtraktowanianieoznaczajednakżejednakowegotraktowania.
Mogąwystępowaćróżnice,alemusząwynikaćzobiektywnychprzyczyn.
Przeciwieństwemrównościjestdyskryminacja.Możeonamiećcharakterbezpo-
średni(skierowanydodanejosobyzpowodujejcech)albopośredni.Dyskryminacja
pośredniamamiejscewprzypadku,gdyjednagrupapracownikówwykonującychtę
samąpracęjestgorzejtraktowanawporównaniudoinnej,np.jeśliwzakładzie
wjednymwydzialezatrudniającymmężczyznsąstosowanewyższestawkiwyna-
grodzenianiżwdrugim,gdziesązatrudnionekobietywykonującetakąsamąpracę.
Zasadnicząkwestięwtejmierzestanowiprzerzucenieciężarudowoduwewentualnym
sporzesądowym.Jeślipracownik(kandydatdopracy)uprawdopodobnifaktjego
dyskryminacji,tociężardowoduprzechodzinapracodawcę,którymusiudowodnić,że
dyskryminacjaniemamiejsca,abrakrównegotraktowaniawynikazprzyczyn
