Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.SPORT–UWAGIWPROWADZAJĄCE|27
.
I
|
.
tyjskiego,Belgię,HolandięipóźniejFrancję.Ostateczniew1904rokuza-
łożonoFIFA49.
PierwszestowarzyszeniasportowewPolscepowstawałyjeszczewcza-
sachzaborów,klubypiłkarskieniespełnapółwiekupopierwszychpowoła-
nychwAnglii–weLwowieCzarni(1903)iPogoń(1904),wKrakowieWi-
słaiCracovia(1906)50.Jednakfederacjenarodoweozasięguogólnopolskim
utworzonezostałydopieropoodzyskaniuprzezPolskęniepodległości.
Swojąspecyfikęmiałprocesrozwojusportuamerykańskiego.Zjednej
stronypowstałynatymkontynenciesiatkówkaikoszykówka51–dyscypliny,
którestałysiępopularnenacałymświecie,zdrugiejstronydyscyplinyogrom-
niepopularnewStanachZjednoczonych–baseballifutbolamerykański.
Sportamerykańskitotakżezawodowstwoibardzowczesnakomercjalizacja.
Stolatmijaodchwili,kiedystoczonowalkębokserską,którejstawkąbyło
ponadmiliondolarów(1921),iodobejrzeniameczufutboluamerykańskiego,
którynażywonastadionieobejrzałoponadstotysięcykibiców(1926)52.
Postępnaukowy,rozwójtechnologiitoprzyśpieszonyrozwójtakżewza-
kresiewieludyscyplinsportowych,ichuatrakcyjnienieipowstawanienowych.
WynalezienieprzezCharles’aGoodyearagumy(1839)zrewolucjonizowało
grywpiłkę,gręwtenisa,dętkapiłkarska(ok.1862)zwiększyłaatrakcyjność
gry.SzkotJohnBoydDunlopzastosowałdętkiwrowerach,potemwmoto-
cyklachisamochodach.Wynalezienieceluloidu,pierwszegosztucznegotwo-
rzywa,uatrakcyjniłogręwping-ponga.Powynalezieniudykty(1865)nastąpił
rozwójsportówwodnych53.Bezdyskusyjnymwynalazkiem,mającymzasto-
sowanietakżewsporcie,jestsilnik.Dającymożliwościpowstanianowych
sportów,ajegoulepszanieosiąganiecorazlepszychwyników.
Mediazmieniłysport,zwiększyływiedzęoefektachrywalizacji,aleteż
możliwośćbezpośredniegouczestnictwawniej.Pierwszanotatkasporto-
49W.Lipoński,Historiasportu,s.482.
50R.Wroczyński,Powszechnedzieje,s.245;J.Świercz,Historiakulturyfizycznej,s.58.
51W.Lipoński,Humanistycznaencyklopedia,s.322.
52W.Lipoński,Historiasportu,s.524–525.
53Tamże,s.487–490.
