Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Populizmiprawo.Trzylekcjezhistorii
generalnieprawników)zpartiąijejideologią.Formalnymtegowyrazemstałosię
podporządkowaniew1942r.sędziówFührerowi.Towarzyszyłotemuprzekonanie,
żezamiastwprowadzanianowychkodeksów(abyłytakieplany)wystarczynzrefor-
mować”prawników(wmyślformułynichtJustizreformsondernJuristenreform).
33
4.4.Podsumowanie
Podsumowując,trzebastwierdzić,żeRzeszaprzekształciłasię-jakująłtoFran-
ciszekRyszka-wpaństwonpermanentnegostanuwyjątkowego”,wktórympra-
woodgrywałorolęinstrumentalnąjakojednoznarzędziwykonywanianiczym
nieograniczonejwładzy,wtymstosowaniaterroru,aczęstonadawaniaformalnej
szatyzbrodniomiwkońculudobójstwu.Dobrzeilustrujetoustawauchwalona
wzwiązkuzwydarzeniamizwanyminnocądługichnoży”.Składałasięzjednego
zdaniaiwartojeprzytoczyć:rodkipowzięte30czerwcaoraz1i2lipcadla
stłumieniazdradystanuizdradzieckichatakównapaństwosą,jakokoniecznedla
nadzwyczajnejochronypaństwa,legalne”.JakpiszeMariaZmierczak,nzłamano
tuwszelkiezasadypaństwaprawa:ustawadziałaławstecz,naruszonozasadępo-
działuwładzizalegalizowanoexpostpopełnioneprzestępstwa”48.Przypomnijmy,
żefundamentemowegonpermanentnegostanuwyjątkowego”byławolaFührera,
uosabiającawolęnaroduistanowiącanajwyższeprawowRzeszy.
5.Wnioskikońcowe
Spróbujmysformułowaćkilkawniosków,którepłynąztychtrzechhistorycznych
lekcji.Wkażdejznichludbyłinaczejdefiniowany:jakowspólnotareligijnawe
Florencji,filozoficzno-politycznawjakobińskiejFrancjiczynarodowawIIIRzeszy.
Funkcjonowałonwróżnychstrukturachustrojowych,wramachktórychmiałosią-
gaćswojecele(republikaoligarchiczna,republikademokratyczna,państwototalne).
Jednakwkażdymprzypadkupojawiałysięosobyutrzymujące,żeszczególnie
powołanedoreprezentowanialuduidowyrażaniawjegoimieniu-albopoprostu
zamiastniego-postulatówustrojowychorazdokierowaniasprawamipaństwowy-
mi.Towarzyszyłotemudodatkowomocneprzekonanie,żewszelkichinnychprzed-
stawicieliludutrzebatraktowaćjakuzurpatorówiwmiaręmożliwościeliminować
(czytobędąkonkretniludzie,czyteżpartiepolityczne).
Wkażdymztrzechprzedstawionychprzypadkówlud(lubjegoreprezentanci)
sięgadoprawajakonarzędziapozwalającegoosiągaćzamierzonecele,prawoto
jestzatempodporządkowanerealizacjiowychzamiarów.Ubranewformalnąszatę
iobudowaneproceduramiodgrywawistocierolęczystoinstrumentalną,niekie-
dymasłużyćlegalizowaniuzachowańprzestępczych,zbrodni,awkońcunawet
48
Wstępw:A.Nagorski,Hitlerland.Jaknaziścizdobywaliwładzę,przeł.K.Bażyńska-Chojnacka,
P.Chojnacki,DomWydawniczyRebis,Poznań2012,s.24.