Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVIIIiXIXw.—pornografia
>>
jakoprzekazniemoralny
pornografii
oraz
\
Prawowobec
erotykiwsztuce
Francji27iAnglii28orazpozostałychkrajóweuropejskich.NaprzełomieXVII
iXVIIIw.używaniepojęcianpornografia”wwyżejopisanymznaczeniubyło
wEuropiepowszechne,chociażniektórzybadaczeprzesuwająmoment
jegopopularyzacjinapoczątekXVIIIw.29Drogarecepcjinowegoznaczenia
pojęcianpornografia”znajdujerównieżswojeodzwierciedleniewkolej-
nościustanawianiaprawnokarnychzakazówjejrozpowszechniania.Jako
pierwszawprowadziłajeAustriawr.164230.WAngliiregulacjewymierzo-
newpornografiępojawiłysięporazpierwszywr.172731.WeFrancjizakazy
tewprowadziłoustawodawstworewolucyjne(po1789r.)32.
Przyjęcieunormowańantypornograficznychłączyćnależyzwpły-
wemnurtówpurytańskich,eksponującychnegatywneskutkispołeczne
imoralneobcowaniaztegotypuprzedstawieniami33.
27
W.M.Kendrick,TheSecretMuseum:PornographyinModernCulture,Berkeley—LosAngeles—
London1987,s.19.WedługKendricka,pojęcietopojawiłosięwliteraturzefrancuskiejdopiero
wr.1769zasprawąRestifadeLaBretonne.Autortenprzywołałokreślenieupornografia”jako
niemieckąkoncepcjęregulacjiproblemuprostytucjiijejreklamy.
28
JaknapisałKendrick,doangielskiegosłownikapojęcieupornografia“wnowymznaczeniuweszłoza
sprawątłumaczeniarozprawyC.O.Müllera,Podręcznikarcheologiisztukizr.1850.Niemieckiautor
użyłtamokreśleniaupornograficzne”takżewodniesieniudodziełsztukizawierającychobsceniczne
treści,zob.K.G.Müller,E.Gerhard,F.G.Welcker,HandbuchderArchäologiederKunst,Breslau1848.
29
ŻdaniemNijakowskiego,jednakudopieropo1806rokuznajdujemydowodynaużywaniesłowa
«pornografia»naoznaczeniepisarstwazaburzającegoporządekspołecznyinaruszającego
moralność”(L.M.Nijakowski,op.cit.,s.121).ŻkoleiLisaŻ.Sigelłączypowstanienowoczesne-
goznaczeniapojęciaupornografia”zbrytyjskąregulacjąprawnąwtymzakresiezr.1857(zob.
L.Ż.Sigel,GoverningPleasures:PornographyandSocialChangeinEngland,1815—1914,New
Brunswick2002,s.227).Podobneargumentacjepojawiająsięw:D.Health,PurifyingEmpire:
ObscenityandthePoliticsofMoralRegulationinBritain,IndiaandAustralia,NewYork2010.
30
J.Warylewski,Pornografia—próbadefinicji[w:]Pornografia,red.M.Mozgawa,Warszawa2011,
s.14:uOrdonansFerdynandaIIIz1642r.zakazywałsprzedażyprzedmiotówsprośnych,ana
podstawieart.99karzepodlegałten,«ktodrukuje,sprzedajelubrozpowszechniaksiążkilub
paszkwileprzeciwreligii,służbieKróla,dobruPaństwaiczystościobyczajów»”.Żnamienny
dlaprzytoczonejregulacjijestfakt,żejedenprzepisstanowipodstawękaraniaczynównie-
obyczajnychiobrazykrólewskiegoipaństwowegomajestatu.Pokazujeto,jaksilnieproblem
pornografiibyłwtamtymczasiepołączonyzwalkąpolityczną.
31
A.Marek,Prawokarne,Warszawa2004,s.497.
32
L.Hunt,PornographyandtheFrenchRevolution[w:]TheInvention…,s.110—112.Rozdział
Kościołaipaństwa—jedenzflagowychrozwiązańustrojowychrewolucjifrancuskiej—
niedoprowadziłdoliberalizacjizasadprawaimoralnościorganizującychcałokształtżycia
społecznego,wtymrównieżrozpowszechnianiatreścipornograficznych.
33
Por.M.Filar,Pornografia.Studiumzdziedzinypolitykikryminalnej,Toruń1977.Cociekawe,
wpoluzainteresowaniacenzorówwopisywanymokresieznalazłysięrównieżdziełasztuki→
