Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Przestępczośćjakotransgresjasystemuwartościinormspołecznych
1986b:32).Narzucasięegoikonkurujezsuperegozewzględunaswojepowołanie.
Zaopatrujeegoisuperegowenergię.Rywalizujezegoisuperegooenergię.Dokonuje
kateksji,cooznacza,żeangażujeenergięwobiektyiprocesywewnętrzneizewnętrz-
ne.Prezentujenamiętności,przyjemnośćiprzykrość.Mazazadanierozładowanie,
uwolnienie,wyładowanieenergii,eliminację,likwidację,redukcjęnapięcia,ukojenie
izaspokojeniepotrzebipragnień.Jestnieracjonalne,krańcowonieetyczne.Funkcjonuje
wedlezasadyprzyjemnościzamiastprzykrościizapośrednictwemprocesupierwotnego,
którypoleganamyśleniuautystycznym,życzeniowym,marzeniusennymiwyobrażeniu
(Siek1986b:33-36).
Ego(Ja)stanowipsychicznykomponentosobowości(Siek1986b:36).Pełnifunkcję
dowodzenia,przewodzenia,rządzenia,sterowaniaizarządzania.Spełniazadaniesamo-
zachowania.Integrujeid,superegoiotoczenie,środowisko(godziinteresy,postulaty,
żądania,równoważynastawienia,skłonności,tendencje,pośredniczywakcjach,inter-
akcjach,reakcjach).Podporządkowujesobieidisuperego.Rywalizujezidisuperego
oenergię.Dokonujekateksjiiantykateksji,cooznacza,żezaczynaizaprzestajeinwesto-
waćenergięwobiektyiprocesywewnętrzneizewnętrzne.Reprezentujeprawdęifałsz.
Uruchamiamechanizmyobronne,służąceradzeniusobiezlękiem,oddziaływaniem
instynktów,popędów,codzienności,powszedniościizrozterkami.Jestracjonalne,
próbujeistarasiębyćmoralne.Funkcjonujewedleregułyrzeczywistościizapośred-
nictwemprocesuwtórnego,którypoleganamyśleniurealistycznym,rozumowaniu
iwnioskowaniulogicznym,kontrolowaniu,modyfikowaniu,planowaniu,realizowaniu
(Siek1986b:37-48).
Superego(Nad-Ja)stanowispołecznykomponentosobowości,zbiórwartościizespół
norm(Siek1986b:48).Narzucasięegoikonkurujezidzewzględunaswojepowołanie.
Osądzajakoarbiter.Mobilizujedodoskonałości,idealności,przyzwoitości.Rywalizuje
zegoiidoenergię.Dokonujekateksjiiantykateksji,cooznacza,żezaczynaizaprzestaje
inwestowaćenergięwobiektyiprocesywewnętrzneizewnętrzne.Prezentujeideałego,
Jaidealne,sumienie,dobroizło.Mazazadanieprzestrzeganieirespektowaniestan-
dardów.Jestnieracjonalne,przesadnieetyczne.Funkcjonujewedlezasadypowinności,
dostarczanagródikar,spokojuiniepokoju,brakuwinyiwiny,brakuwstyduiwstydu,
zadowoleniainiezadowolenia(Siek1986b:49-51).
Popędytonieświadomemoceisiły(biologiczne,wrodzone,wkonflikciezesobą),
czynnikiaktywizujące,dynamizujące,motywujące,procesypsychiczne(pragnienia),
którychcelemjestspełnienie(zaspokojenie),którychśrodkiemjestelement(obiekty,
ruch,stan),którychźródłemsąprocesysomatyczne(potrzeby),czynnikiokreślające
iwyznaczającemyśli,emocje,uczucia,zachowania,procesywiodąceodpobudzenia
ipodnieceniadouspokojenia(Błachut,GaberleiKrajewski1999:281;Hołyst1999:744).
Popędyżycia(Eros)toinstynktystwarzaniaiprzetwarzania,rozmnażania,trwania
iprzetrwania(energiapsychicznazwiązanazpopędemseksualnymtolibido).Popę-
dyśmierci(Tanatos)toinstynktyagresjiiautoagresji,destrukcjiiautodestrukcji,
42
