Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
AldonaPodolska-Meducka
Wnowejspółceznalazłosię5kopalńwęgla,6hut,4koksownie,6zakładów
przetwórczychiinnezakłady.Wkopalniachspółkiw1938r.wydobywanorazem
5,2mlntwęgla,costanowiło13,6%całejpolskiejprodukcji.Wtymczasiebyło
tonajwiększeprzedsiębiorstwogórniczo-hutniczewPolsce34.
Innymkoncernem,któryzostałstworzonyprzezkapitałniemiecki,byłkon-
cernhrabiegoMikołajaBallestrema.Obejmowałondobraziemskieizakłady
przemysłoweorazspółkiakcyjnezkontrolnymipakietamiakcji.PodziałGór-
negoŚląskaw1922r.rozdzieliłcałymajątek.Zarządkoncernuulokowanowtedy
wNiemczech,wGliwicach.Znaczneinwestycjeprzyczyniłysiędoolbrzymiego
zadłużeniapolskiejczęścikoncernu,funkcjonującejgłówniejakospółkaHuta
Pokój
35
.Kryzysgospodarczyprzyspieszyłzałamaniefinansowe.Chcączachować
kopalniewęgla,w1931r.BellestremutworzyłRudzkieGwarectwoWęglowe,które
przejęłowszystkiekopalnie.ParęmiesięcypotejtransakcjispółkaHutaPokój
zostałaobjętanadzoremsądowym.Wwynikusanacjifinansowejobniżonokapitał
zakładowy.Umowyzwierzycielami(głównieniemieckimispółkamikoncernu)
skutkowałyzmniejszeniemzadłużenia.Zamówieniapaństwoweigwarancja
nowychkredytówdałyrządowipolskiemu52%akcjiprzedsiębiorstwa.Doko-
nałosiętow1934r.zasprawąBankuGospodarstwaKrajowego.Brakkopalń
zmuszałjednakspółkędonabywaniadrogiegopaliwa.Dolegliwebyłyteżdługi
narzeczzagranicznychwierzycieli.Kondycjafinansowapozostawaławięcdużo
dożyczenia.Niewielkiezyskizanotowanodopierowlatach1937–193836.
Przykłademprzedsiębiorstwa,któreprzedrokiem1922należałowcałości
doniemieckiegowłaściciela,apotemzostałopodzielonenaczęśćpolskąinie-
miecką,byłyzakładyniemieckichprzemysłowcówSchaffgotschów.Należałydo
niegodobraziemskie,kopalniewęglailicznenieeksploatowanenadaniagór-
nicze.Majątektenpopolskiejstronie(po1922r.)przekształconowoddzielną
spółkęakcyjnąGodulla
37
.Należałodoniejkilkakopalńwęgla,którychprodukcja
34
J.Jaros,HistoriagórnictwawęglowegowZagłębiuGórnośląskimwlatach1914–1945,op.cit.,
s.173;WspólnotaInteresówGórniczo-HutniczychSA.Informator,wyd.1937/1938,Katowice1938.
35
ZnajdującasięwNowymBytomiuHutaPokój,któradałanazwępolskiejczęścikoncernu
Ballestrema,byłajednąznajnowocześniejszychhutwIIRzeczypospolitej,produkcjawniejbyła
wnajwyższymstopniuzmechanizowana.HistorięhutyopisałA.Bocheński,Wędrówkipodziejach
przemysłupolskiego,t.II,Warszawa1989,s.335–336.
36
J.Jaros,HistoriagórnictwawęglowegowZagłębiuGórnośląskimwlatach1914–1945,op.cit.,
s.175,177.
37
Akcjetejspółkinależałyjednakdoprzedsiębiorstwamacierzystego.Nazwaspółkipochodziła
odnazwiskaKarolaGoduli,żyjącegonaprzełomieXVIIIiXIXw.przemysłowcaiwspółtwórcy
przemysłuśląskiego:A.Bocheński,Wędrówkipodziejachprzemysłu…,op.cit.,s.333;J.Jaros,Tajem-
niceł,op.cit.,s.140–141.
