Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozwójUEwświetlewybranychteoriiintegracjieuropejskiej
13
WEuropiekoncepcjatarozwinęłasiętużpozakończeniuIIwojnyświatowej.
Teoriatajestzłożonaorazmacharakterwieloaspektowy,cowiążesięztym,iż
nawetprzyużyciuwieluznaczeńniejestmożliwejednoznaczne,pełnezdefiniowa-
nieterminu„federalizm”.JakzauważaTh.Fleming(1994,s.17):„możebyćtyle
odmianfederalizmów,cojestpolitologówityleodmianichklasyfikacji,coide-
ologii.Jednakwśródróżnychodmiantegoterminumożnawyróżnićdwietradycje,
dominującekierunki.Chodzitutajofederalizmzorganizowany‘zgóry’(topdown)
ifederalizmrealizowany‘oddolnie’(bottom-up)”.Głównymproblemem,który
wówczasmiałzostaćrozwiązanyprzezfederalizm,byłatendencjacentralizacji
władzytych,którzymielinajwięcejzysków.Mająctonauwadzekoncepcjatabyła
narzędziem,którebyłobywstanietoprzezwyciężyćirozdzielićwładzęmiędzy
przeciwnymistronami(Konopacki,1998,s.79).
Federalizmzakładałstworzeniepaństwazwiązkowego,federacjinawzórfunk-
cjonowaniaStanówZjednoczonych.Głównąprzyczynąpowstaniatejkoncepcji
byłapotrzebaodkrywanianowych,bardziejskutecznychformrealizacjiwspółpra-
cyeuropejskiej.Wówczaswymaganoodpaństwzrzeczeniasięswoichsuweren-
nychkompetencjiiprzekazaniaichponadnarodowymorganomorazinstytucjom.
Staranosięstworzyćpaństwonawzórwspólnoty,wktórejsuwerennośćnależałaby
dozwiązku,aczęściskładowebrałybyudziałwwypracowywaniudecyzjiogól-
nopaństwowych.Dodatkowowtymzakresiewystępowałbypodziałwładzymię-
dzyzwiązkiemiczęściamiskładowymi(WojtaszczykiJakubowski,2007,s.296).
Conajważniejsze,wtakimrozwiązaniuznaczącebyłookreśleniezadańfederacji.
Jeżelichodziozasadyfederalizmu,towśródnichwymieniasięm.in.:autonomię,
prawnieuregulowanesposobyrozwiązywaniakonfliktów,kooperację,subsydiar-
ność,sprawiedliwypodziałwładzyorazpartycypację(Maksimiec,2010,s.281).
Ponadtofederalizmokreślanyjestrównieżjakopolitycznazasadaorganizacyjna,
którauwzględniafunkcjonowanieorazkontrolęponadnarodowejwładzy.Władza
ta,wrazzzasadąpomocniczości,kontrolujezasadydemokracjipluralistycznej
dziękirozwiniętemuspołeczeństwu.Systemtenopartyjestnazasadzie:wolno-
ści,równości,tolerancji,partnerstwaorazwzajemnegoszacunkustrukturspołecz-
nych,którewramachswojejdziałalnościrespektująswojewłaściwości(Bokajło,
2002,s.140).Cowięcej,wtakimzałożeniusprawnyrządprzyczyniłbysiędo
zintegrowaniaorazstworzeniawspólnegoobszarugospodarczego,kulturowego
ispołecznego.
Wramachtejkoncepcjipowstałokilkaodłamówfederalizmu,jednakwarto
przyjrzećsiętrzemnajistotniejszymznich.Pierwszakoncepcjazostałaprzedsta-
wionaprzezAltieroSpinellegowlatach40.XXwieku.Inicjujewskalieuropejskiej
proceskonstytucyjny,atakżepodkreślakoniecznośćzakończeniapodziałumiędzy
