Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozwójUEwświetlewybranychteoriiintegracjieuropejskiej
17
państwasąelementami,którepowinnybyćnieodłączne,ponieważsiędopełniają.
Wszystkieteaspektyprowadządointegracjipomiędzypaństwami,acozatym
idziedoutrzymaniastabilizacji,odejściaodstanuwojnyorazwzajemnegoporo-
zumienia.Zdaniemtwórcytejteoriiważnyjestrównieżpoziomspołeczny,który
oznaczastworzeniewięzipoprzezwypracowaniesiecikontaktów,dobrejkomu-
nikacjiorazinterakcjipomiędzyróżnymiwarstwamispołeczeństwa.Czynniki,
któremogąbyćpomocnewrealizacjizamierzonegoceluto:kanałykomunikacji,
wielośćorazrównowagatransakcji,mobilnośćosób,próbazamianydanychkom-
petencjigrupspołecznych,atakżeprognozowaniezachowań.Działaniatebyły
podejmowanewceluzbadaniaprzepływuosób,towarów,usługorazinformacji
międzypaństwami.Cowięcej,koncentrowanosięnaoszacowywaniuprawdo-
podobieństwaintegracjiwceluzwiększeniakomunikacjioraztransakcjimiędzy
nimi.Ostatnizomawianych,topoziomjednostki,którybyłskupionynapowstaniu
wspólnoty.Przyczyniłobysiętodoumiejętnościwzajemnegoporozumieniaoraz
zrozumieniawłasnychcelów(Konopacki,1998,s.37-42).KarlDeutschzakładał,
żeważnejestpowstaniepaństwa,którebędzienastawionenawzajemneuczenie
się.Zauważaon,iż„zarównospołeczeństwo,jakiwspólnotarozwinęłysięwpro-
cesiespołecznegouczeniasię,zaśwspólnotaskładasięzludzi,którzynauczyli
siękomunikowaćzesobąirozumiećwdużowiększymstopniuniżtowiążesięze
zwykłąwymianądóbriusług”(Deutsch,1966,s.91).Mającnauwadzepowyższe
możnawywnioskować,iżteoriatazakładałapowstaniepoczuciaprzynależności
oraztożsamościspołeczeństwapoprzezprocesuczeniasię.
Liberalnepodejściemiędzyrządowe
Koncepcjaliberalnegopodejściamiędzyrządowegocieszyłasięniezwykłąpopu-
larnościąwlatach90.XXwieku.TworcatejteoriiAndrewMoravcsiknawiązałdo
procesówzachodzącychwtamtymczasiewEuropie.Autorskupiłsięnazbieżności
interesównajsilniejszychpaństw,atakżeukazałzawieranieróżnychkompromisów
międzynimidziękistarciusięichinteresóworazpoparciudanychrozwiązań.Wli-
teraturzemożnaodnaleźć,iżteoriataokreślanajestjako„dwupoziomowagra”,
wktórejprocesyintegracyjnesąpołączonezapomocądwóchpoziomów-we-
wnątrzpaństwowychorazmiędzyrządowych(Śledź,2017,s.128).Teoriatałączy
logikęnegocjacjizkształtowaniempreferencjispołeczeństwprzedewszystkim
poprzez:racjonalnezachowaniapaństworazpodmiotówsubpaństwowych,podej-
mowaniedecyzjiskoncentrowanychnawcześniejwymienionychdwóchszcze-
blach(wewnątrzpaństwowychimiędzyrządowych),określenieinteresów(głównie
