Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Modelowaniemiędzynarodowejkonkurencyjnościprzedsiębiorstwa
rywalizacjapomiędzyuczestnikamidanejgryrynkowej,przyczymwzależności
odpodmioturynkowegoW.Redmon4wyróżniatrzyrodzajekonkurencji,amia-
nowicie:konkurencjęhoryzontalnątypuI,którazachodzipomiędzyproducenta-
milubsprzedawcami,konkurencjęwertykalnązachodzącąpomiędzysprzedawcą
lubproducentemakupującym,atakżekonkurencjęhoryzontalnątypuII,która
zachodzipomiędzykupującymi.MożnaprzyjąćzaM.J.Stankiewiczemogólną
definicjękonkurencjijako„zjawiska,któregouczestnicyrywalizująmiędzysobą
wdążeniudoanalogicznychcelów,cooznaczażedziałaniapodejmowaneprzez
jednychdlaosiągnięciaokreślonychcelów,utrudniają(anawetniekiedyuniemoż-
liwiają)osiąganietakichsamychcelówprzezinnych”5.PodobnieJ.W.Bossakoraz
W.Bieńkowskidefiniująkonkurencjęgospodarcząjako„rywalizacjępodmiotów,
mającąnaceluosiągnięciekorzyścizwiązanychzdziałalnościągospodarcząna
rynkukrajowymimiędzynarodowym”6.
Początkowokonkurencjarozpatrywanabyłazperspektywycałejgospodarki,
dopieropóźniejteoriękonkurencjizaczętoodnosićdofunkcjonowaniaprzedsię-
biorstwa,wramachekonomii,anastępniewnaukachozarządzaniu7.Pierwszy
znaczącywkładdobudowaniateoretycznychpodstawfunkcjonowaniakonkuren-
cyjnychrynkówwteoriiekonomii,czyliekonomicznychpodstawgrykonkuren-
cyjnejnarynkuwniósłA.Smith8.Nietylkozbadałonmechanizmykonkurencji
rynkowej,aleopisałjezdużowiększądokładnością,niżjegopoprzednicy.Ogólna
teoriakonkurencjibyłanastępnierozwijanam.in.przezD.Ricardo,T.Malthu-
sa,czyJ.S.Milla.Wekonomiineoklasycznejorazwteoriachpostkeynesowskich,
zasprawąA.A.Cournota9,konkurencjęzewzględunapodmiot(konkurujący)
istrukturęrynku,naktórymtenpodmiotkonkuruje,analizujesięwmodelach
teoretycznych,rozróżniająckonkurencjędoskonałą,konkurencjęniedoskonałą
(konkurencjęmonopolistyczną),konkurencjęczystegomonopolu,orazkonkuren-
cjęoligopolistyczną(wtymjejszczególnyprzypadekkonkurencjęduopolistycz-
ną).Ekonomicznemodelekonkurencji,czyliformywspółzawodnictwanarynku
rozpatrywanezpunktuwidzeniateoriiceny,ajakzauważaI.Kirzner,cechą
4W.Redmond,ThreeModesofCompetitionintheMarketplace,„TheAmericanJournalof
EconomicsandSociology”,2013,vol.72,no.2,s.423–446.
5M.J.Stankiewicz,Konkurencyjnośćprzedsiębiorstwa.Budowaniekonkurencyjnościprzedsię-
biorstwawwarunkachglobalizacji,wyd.II,DomOrganizatoraTNOiK,Toruń2005,s.18.
6J.W.Bossak,W.Bieńkowski,Międzynarodowazdolnośćkonkurencyjnakrajuiprzedsiębiorstw.
WyzwaniadlaPolskinaproguXXIwieku,OficynaWydawniczaSzkołyGłównejHandlowej,War-
szawa2004,s.17.
7Szerzejzob.:FromAdamSmithtoMichaelPorter:EvolutionofCompetitivenessTheory,(red.)
D.-S.Cho,H.-Ch.Moon,WorldScientificPublishing,London2002.
8A.Smith,AnInquiryintotheNatureandCausesoftheWealthofNations,Ward,Lock&Co.,
London1812,s.58–62.
9A.A.Cournot,ResearchesintotheMathematicalPrinciplesoftheTheoryofWealth,A.M.Kel-
ley,NewYorkNY1897,s.60.