Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Uwagiogólne
25
zaświekXIXstałsięświadkiempoczątkudebatynatentemat22lWtedy
proceskarnyzacząłuzyskiwaćautonomicznemiejscewsystematycedys-
cyplinprawniczych,stałsięprzedmiotemnauczaniauniwersyteckiego
iwzmożonegozainteresowaniazestronybadaczylZjawiskatebyłybez-
pośredniomożliwedziękizapoczątkowanemuwpołlXVIIIwlkierun-
kowihumanitarnemu,któryspowodowałprzełomwpodejściudokarania
iprzyczyniłsiędogeneralnegozainteresowaniaprawemkarnymlDzia-
łalnośćEncyklopedystów(Diderota,d)Alemberta,Helvétiusa,Holbacha,
Woltera),Monteskiusza,Filangeriego,Feuerbacha,Tomasiusa,Wolfa,
Benthamaiinnych23,azwłaszczaBeccarii,odbiłysięszerokimechem
wnasilonejwIIpołlXVIIIwlaktywnościkodyfikacyjnej24,którejefek-
tembyłynoweustawykarne:bawarskaz1751rl,tzwlLeopoldinaz1786rl;
tzwlJosephina(AllgemeinesGesetzüberVerbrechenundderselbenBestra-
fung)z1787rl;ZbiórustawokarachdlaGalicjizachodniejz1796rl
(StrafgezetzbuchfürWestgalizien)lW1751rlukazałsiębawarskikodeks
postępowaniakarnegolWkrajachmonarchiihabsburskiejprawoproce-
sowezostałoskodyfikowanew1788rl,nieliczącConstitutioCriminalis
Teresianaz1769rl,którabyłarównocześnieregulacjąkarnomaterialnąl
Generalniekorzystneotoczeniedlarozwojuprawakarnegostanowiłaroz-
wijającasięwXVIIiXVIIIwldoktrynaprawanaturalnegolRozmaitość
kierunkówfilozoficznychinspirowaładyskusjenatematyprawnokarne25l
Zainteresowaniepostępowaniemkarnymwynikałozrolitegonarzędzia
wadaptacjinowychwartości,umożliwiającychprzerwanieniesprawiedli-
wościinadużyćprocesuinkwizycyjnegolBezpośredniastycznośćzwów-
czasgłoszonymipostulatamiwolnościiinnychprawpodstawowychnie
tylkoumożliwiłahumanitarnezmianyprocedurstosowanychwsprawach
opopełnianieprzestępstwa,lecztakżepozwoliłatejdyscypliniewydostać
sięznaukowejnicościl
22JlMlKelly,Historiazachodniejteoriiprawa,Kraków1992,sl366lNależymiećjed-
naknauwadzefaktyświadcząceotym,żedebatanatematnowoczesnegoporządku
prawnokarnegozaczęłasięwXVIIIwlTrudnoprzypisywaćinneznaczenietraktatowi
ClBeccariiDeidelittiedellepenealboWolteraTraitésurtolérancel
23ChodzioPaulaJohannaAnselma(1775-1833),wybitnegoprawnikahumanitary-
stę,twórcękodeksukarnegobawarskiegoz1815rlInnymiznanymiFeuerbachamibyli
synowiePaulaJohanna:Joseph-archeologiLudwigAndreas-profesorfilozofii,oraz
jegownukAnselm-malarz,przedstawicielniemieckiegoklasycyzmul
24KlSójka-Zielińska,Historia...,sl193inl
25Jl-MlCarbasse,Histoiredudroitpénaletdelajusticecriminelle,Paris2014,sl471inl