Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.PRZESTRZENNYWYMIARMETROPOLIZACJI
37
gospodarczychzzapleczemirozwinięciuwspółpracyzinnymimiastamimetro-
poliami,wskaliświatowej.M.Smętkowski(2003)nazywatozjawiskonunie-
zależnieniemmetropoliiodregionalnegozapleczanarzeczkontaktówwie-
loośrodkowejświatowejsiecimiast”.Otoczeniemetropoliipodlegaszybkiej
peryferyzacji(Jałowiecki,Szczepański,2006).Zmianyteprowadządoinnego
sposobuzagospodarowaniaprzestrzeni(Markowski,Marszał,2006).Nastę-
pujesilneróżnicowaniesięprzestrzeniregionalnejwzasięguoddziaływania
metropolii.Związkirelacjimiasto-regionulegająosłabieniu,aszybkirozwój
metropoliiprowadzidomarginalizacjiotoczeniaregionalnego.Dlaczegotaksię
dzieje?Popierwsze,otoczenienienadążazaszybkościązmianirozwoju,nie
maodpowiedniejpoczątkowejmasyzuwaginazapóźnieniawróżnychsferach
życia.Podrugienatomiast,dorozwojumetropoliiniepotrzebnyjestregion.On
jestjedyniedostarczycielemwykwalifikowanejsiłyroboczej.Dostarczatakże
tańszejziemi(korzystniejszarentagruntowa).Jestmiejscemlokalizacjicen-
trówdystrybucyjnychtradycyjnychbranż,naktóreniemamiejscawmetro-
polii,takżemiejscemnowych,częstozamkniętychosiedlimieszkaniowychtypu
gatedcommunityorazobszaremotańszejzieminaskładowanieodpadów,które
produkujemetropolia.B.JałowieckiiM.Szczepański(2006)określajątojako
polaryzacjęprzestrzeniwujęciucentrum(metropolię)ijejotoczenia(bliższe
idalszeperyferie).Autorzyzauważają,żewewszystkichmetropoliacheuro-
pejskichmożnazauważyćtętendencję.Zatempodsumowującmożnaokreślić,
żeregionniejestrównorzędnymnpartnerem”dlametropolii.Jestniminna
metropoliapołożonasetki,anawettysiącekilometrówodniej,winnejczęści
kontynentulubświata.
Dynamicznametropolizacjamazatemtendencjędowzmacnianiamiejsc
centralnychwnajwiększychmiastach,alejednocześnieprzyczyniasiędofrag
-
mentacjiprzestrzenispołeczno-gospodarczej(POLYCE...,2013),segregacji
izróżnicowańspołecznych(Wójtowicz,2012;Jaczewska,2012a,2012b).
Rozpatrującbadanyproceswkategoriiwektorowejodległościodcentrum
oddziaływaniametropolii,możnazauważyćsilnezróżnicowanieprzestrzenire-
gionalnejijejzasięgu.Jużwpoczątkowymetapiebadańnadregionemmetro-
politalnymD.Bogue(1949)wyznaczyłgraniceregionówmetropolitalnych
m.in.wedługodległościodośrodkametropolitalnego(Korcelli-Olejniczak,
2012).Rolaodległościodmetropoliijestbardzoistotna.Wrazzjejwzrostem
zwiększasięobszaroddziaływania,awięczasięgrynkowyośrodkówsubdomi-
nujących.Wprzypadkunajwiększychmetropoliiobszarzurbanizowany,
tj.defactoobszarmetropolitalny,sięganp.23kmwzapleczuParyżaiponad
30kmwobszarzemetropolitalnymNowegoJorku,przystosunkowowysokiej
gęstościzaludnienia.Zkoleiwprzypadkupolskichmiast:WarszawyiKrakowa,
