Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niajednejwyrazistejdominanty,czybyłabytoparodystyczność,
intertekstualność,homoerotyzm,czyautobiografizm.Tymczasem,
jaksądzę,wszystkieteelementyodsyłajądosiebiebezkońca
iżadenznichniemożeposłużyćzainterpretacyjnypunktar-
chimedesowy.Dominantąjestsamaruchliwośćimigotliwość
tekstu6.
DosłówJerzegoFranczakadodaćnależy,żewszystkiewymie-
nionetematydebiutanckiegotomusąistotne,zyskująegzemplifika-
cjewniniejszychrozważaniach,alekluczowajestwłaśnieznosząca
poważnemówienienarzeczretorycznegosiłagestówodbiających
sięwjęzykutychopowiadań.Ruchliwość,wibracjajęzykadzieł
Gombrowiczaukazuje—zgodniezautorskimświatopoglądem—
przekonanieotym,żeświatwyróżnianieustannazmiennośćirywa-
lizacjadostępnychstylów,reprezentującychróżneoptyki.Dynamika
tejprozytozjawiskoprzypominającezałamanieświatławwodzie,
problemwymykasięklasyfikacjiiprzyszpileniu,jakryba,którąusi-
łujesięzłapaćwgórskimstrumieniu.
WpewnympisanympodpseudonimemtekścieGombrowicz
ustalał,powołującsięnasłowaXIX-wiecznegofrancuskiegopio-
nierapsychiatrii,Jean-Etienne’aDominique’aEsquirola:
Człowiekjestmachinąnerwową,rządzonąprzeztemperament,
skłonnądohalucynacyj,miotanąprzeznamiętności—machiną
znaturybezrozumną,łączącąwsobiewłaściwościzwierzę-
ciaipoety,poczytującążyweporuszeniamózgowezadowcip,
wyobraźnięzadobregoprzewodnika,awistocierzeczywiedzioną
natrafszczęściaprzezokolicznościbardzozłożoneinieprzeparte
kuboleści,zbrodni,obłędowiiśmierci7.
Gombrowicztwierdził,żejesttojegowyznaniewiary,credo.
Wskróciemożnapowiedzieć,żedoświadczanietamtegonowocze-
snegoświataprzezkogośobdarzonegonawetprzeciętnąwrażliwo-
ściąstanowipierwsząprzyczynęprzemodelowaniaświatopoglądu,
6J.Franczak:Poszukiwanierealnościł,s.187.
7W.Gombrowicz:Varia1.Czytelnicyikrytycy.Kraków2004,s.139.
11
