Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
leczonopacjentówwedługwskazańtejwiedzy.Rozwójtenwpływałrównieżna
kształtowaniesięwewnętrznejhierarchiiwśródprzedstawicielitegozawodu12.
Ważnącechąwyróżniającątękategorięzawodowąbyłoposiadanieideolo-
giizawodowej.Przyczyniałasięonadointegracjiprzedstawicielitegośrodowi-
skazawodowegoorazdokształtowaniajegowizerunkuspołecznego.Kategorie
professionsnieograniczałysię,jakinnekategoriezawodowe,dozaspokajania
potrzebswoichklientów,alekształtowaływyobrażeniaostandardachświadczo-
nychusług.Przedstawicieletychkategoriizawodowychkontrolowalirównież
dostępdowykonywaniazawodu13.Ideologiezawodowesprzyjałytworzeniusię
iwzmacnianiuzinstytucjonalizowanegozaufaniadodanejkategoriizawodowej.
Odwołaniesięwideologiiipodejmowanychdziałaniachdowartościspołecz-
nych,zaufanie,jakimtagrupabyładarzonaiwzrostspołecznegouznaniadla
posiadanejirozwijanejprzezniąwiedzymedycznej,zaowocowałytym,żeprzed-
stawicieletejkategoriizawodowejnietylkokształtowalistrukturyorganizacyjne,
wktórychpełniliswerolezawodowe,aleinspirowalidziałania–jaklekarze–na
rzecztworzenianowoczesnejinfrastrukturydlarozwojuzdrowiaspołeczeństwa
wpostaciszpitali,lecznictwaotwartegoczyprzezpropagowaniepostawpro-
zdrowotnych.WPolsceczasówzaborówdziałaniatakieinicjowalizałożyciele
PolskiegoTowarzystwaHigienicznego,awieleistniejącychdodziśinstytutów
prowadzącychdziałalnośćnaukowąlublecznicząnosiwswejnazwienazwisko
założyciela(np.InstytutPasteura)lubnazwiskobadaczawdowóduznaniadla
jegoosiągnięćnaukowych(np.wPolsceInstytutBiologiiDoświadczalnejim.
MarcelegoNęckiego).Działaniatewynikałyzjednejstronyzujmowaniaswojej
rolispołecznejwkategoriachsłużby,zdrugiej–zuznaniaprzezspołeczeństwo,
żewiedzaiumiejętności,jakieposiadają,służącenionymwartościomzdrowia
iżycia.Wiedzamedyczna,pracalekarzyiorganizacjasłużbyzdrowiazarówno
odpowiadałyindywidualnympotrzebomludzi,jakiprzyczyniałysiędowzrostu
potęgidziewiętnastowiecznychpaństweuropejskich,dlaktórychzdrowioby-
watelebyliwarunkiemwydajnejpracyisprawnejarmii.Lekarzebylikatego-
riązawodową,którejpozycjaspołecznairealizacjarolizawodowejopierałysię
nawiedzyiwartościach,którymsłużyli.Ztegowzględu,jakizuwaginahi-
storycznyrodowódswejprofesji,stawalisięwzoremdlainnychkształtujących
sięwXIXwiekukategoriispecjalistów,równieżdlainżynierówimenedżerów,
mimoodmiennegokontekstuorganizacyjnego,wktórymrealizowalioniswoje
rolezawodowe14.
WiekXXzjegozmianamispołecznymiipolitycznymi,rozrostemfunkcji
państwa,gwarancjąsocjalnychprawobywateli,wzrostemichpoziomuwiedzy
12
Por.M.Foucault,Narodzinykliniki,Warszawa–Kraków1999.
13
Por.E.Freidson,Professionalism:TheThirdLogic,UniversityofChicagoPress,Chicago
2001.
14
Por.P.Górski,Międzyinteligenckątradycjąamenedżeryzmem.Studiumkształtowaniaśro-
dowiskanaukowejorganizacji,jegoideologiiidziałańorganizatorskichwPolscemiędzywojennej,
WydawnictwoUJ,Kraków2005.
