Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poradnispecjalistycznych,opiekiszpitalnej,wwykaziechoróbpodlegającychobo-
wiązkowejzgłaszalności(np.chorobyzakaźne,chorobynowotworowe),atakże
wdokumentacjiZakładuUbezpieczeńSpołecznych(ZUS)dotyczącejinwalidztwa
iabsencjichorobowej(Jabłońska-Chmielewska,1996;Jędrychowski,2010).
Źródłainformacjiostaniezdrowialudnościdzielisięrównieżzewzględuna
kompetentnośćirozróżnia:
•badaniawyczerpujące(np.analizakartzgonówwedługprzyczyn,badaniaprze-
siewowenoworodków),
•badaniawybranychgrupwedługokreślonychkryteriów,np.zawodowych,
wieku(badaniabilansoweudzieci)czypłci(Jędrychowski,2010).
Miernikizdrowia,któreumożliwiajądokonywanieocenysytuacjizdrowotnej,
dzielisięna:
•negatywne(np.chorobowość,zapadalność/zachorowalność,umieralność,
śmiertelność,hospitalizacjaidaneoinwalidztwie,niepełnosprawnościczy
absencjichorobowej)(Wojtyniak,2003),
•pozytywnebezpośrednie(np.ocenarozwojufizycznego,sprawnościfizycznej
orazwydolnościwysiłkowejdzieciimłodzieży),
•pozytywnepośrednie(np.współczynnikiprzyrostunaturalnego,płodnościoraz
urodzeń,aczasamitakżejakośćżyciaisatysfakcjazżycia).
Gdyanalizastanuzdrowiamaobejmowaćsubiektywniezróżnicowanesfery
życiaczłowiekaizawieraćprognozystanuzdrowia(Ostrzyżek,2012),najlepiej
sprawdzająsiętzw.syntetycznemiernikizdrowia,doktórychnależą:
•oczekiwanadługośćżycia(LifeExpectancy-LE)przeciętnaliczbalatżyciamie-
rzonawoparciuostatystykidotycząceumieralnościwdanymroku(Burzyńska,
2010),
•długośćtrwaniażyciawzdrowiu(miernikzłożony,tzw.HealthExpectancylub
HealthyLifeYears-HLY),nazywanatakżewskaźnikiemoczekiwanejdługości
życiabezniepełnosprawności(Disability-FreeLifeExpectancy-DFLE),przy
obliczaniuktóregookresżyciazostajepodzielonynaprzeżytywzdrowiulubprzy
jegobrakuzpowodunp.przewlekłejchorobyniezakaźnej,długotrwałejniepeł-
nosprawnościlubzłejsamoocenystanuzdrowia,
•utraconepotencjalnelatażyciaprzeżytegowdobrymzdrowiulubutracona
długośćżyciakorygowananiepełnosprawnością(DisabilityAdjustedLife
Years-DALY)-wskaźnikstosowanydopomiaruobciążeniachorobamiwpopula-
cji,zagrożeńwynikającychzczynnikówdemograficznych,takichjaknp.płeć,wiek,
miejscezamieszkania,iczynnikówryzyka,określaliczbęlatutraconychnaskutek
zgonulubuszczerbkunazdrowiuspowodowanegochorobąlubwypadkiem;1
DALYtorokutraconegożycia,któremogłobybyćprzeżytewpełnymzdrowiu,
•oczekiwanadługośćżyciawzdrowiu(HealthyLifeExpectancy-HALE)-
przedstawialiczbęlat,którąprzeżywaczłowiekwpełnymzdrowiu(Gromulska,
2008),
18
