Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzidosprawiedliwegodostępudowszelkichdóbr.Przestrzeństajesiętymsamym,
wytworzonymprzezdziałalność,podstawowyminiezbędnymdobrem.Przetwarza
sięwprzestrzeńzrelatywizowaną,związanązkonsumpcjąiponoszeniemkosztów.
Wtymujęciumożebyćrozumianarównieżwkategoriachekonomicznych1.
ZestawsłówgospodarkaiprzestrzeńwiążąwięcGospodarkęPrzestrzennązarów-
nozekonomią,jakizzagospodarowywaniemterenu.Wobeczachodzącychproce-
sówumiastowieniaśrodowiskazamieszkaniarównieżzurbanistyką.Wpierwszym
przypadkugospodarkaprzestrzennajestczęściąnaukspołeczno-ekonomicznych,
wdrugimłącznikiempomiędzynaukamitechnicznymianaukamiprzyrodniczymi.
Gospodarkęprzestrzennąmożemyzatemodnosićdodwóchzakresów:gospoda-
rowaniawprzestrzeniigospodarowaniaprzestrzenią.Wpierwszymujęciuwiązać
jątrzebazprzestrzennąorganizacjąfunkcjonowaniaterytorialnegosystemuspo-
łeczno-gospodarczego,czylizarządzaniemiadministrowaniem,wdrugimzkreacją,
organizacjąikorzystaniemzzasobówśrodowiska,czylizplanowaniemprzestrzen-
nymiurbanistyką.
Gospodarkaprzestrzennadotyczyćpowinnawszelkichzachowańspołecznych
uwarunkowanychprzestrzennie,szczególnietych,któremającharakteraktywny,
ukierunkowanynacelowezagospodarowaniemiejscwśrodowiskuzamieszkanym
przezczłowieka,nadanieimznamionładuprzestrzennegoorazcechracjonalnego
użytkowania.Przestrzeńwtymujęciustajesiętworzywem,któremożnakształto-
wać,organizowaćiurządzać.
Efektywnesterowanieprocesemzagospodarowywaniaprzestrzeni,wobec
współczesnychwyzwań,powinnookreślaćiczerpaćprzesłankidodziałańprzede
wszystkimnapodstawierozpoznanychuwarunkowańrozwojowych.Stwierdzono,
żeprzyszłezagospodarowanieZiemipowinnosiękoncentrowaćnarewitalizacji,
rekultywacji,renaturalizacji,atakżemodernizacjiihumanizacjiistniejącychsys-
temówzagospodarowaniaprzestrzennego.Modelezagospodarowaniawtworzącym
sięnowymparadygmaciezintegrowanegoplanowaniaodrzucająplanowanieoparte
nanieskrępowanejkreacji,uwolnionejoduwarunkowańrozwojowych.Koncepcje
zakładającemożliwośćgospodarowaniaprzestrzeniąnailuzorycznymtabularasa,
sprowadzonymdoabiotycznegopragruntu,odchodząwfuturologicznąprzeszłość.
Wgospodarowaniustawiamyprzedsobąskonkretyzowanezadania,czyliusta-
lamyjakwnaszejświadomościwytyczonezostałydrogidoichrealizacji,tj.jak
zaplanowanokolejnezadaniawczasieiprzestrzeni.Planowaniejestbowiemczyn-
nością,którazawszebędziepodejmowałświadomygospodarz,świadomy,iżdobrze
sporządzonyplandziałańumożliwiiułatwiosiągnięciewyznaczonegocelu.Mając
tonawzględzie,powierzaodpowiedniowykształconymosobomprzygotowaniepro-
jektuplanu,zarównowujęciuoperacyjnym,strategicznym,jakiwizjonerskim.Ta-
kimiosobamisąplaniściprzestrzenniprzedewszystkimwykształceniwuczelniach
technicznych.
Mówiącogospodarowaniupodkreślamy,wdydaktyceiwbadaniach,ciągłość
prowadzonychdziałańwprzestrzeni,cooznacza,żeoceniaćmożemyichefekt
wodniesieniudobardzokonkretnegomomentu.Tymsamymgospodarkawyma-
gauwzględnieniaczynnikaczasuwopisywaniuiwymiarowaniuprzestrzeni,co
powoduje,żegospodarujemywnowejczasoprzestrzeni.Czasoprzestrzeństajesię
podstawowymwymiaremwszelkichdziałańludzkich,awtymtylkowczęścidzia-
łańzaplanowanych.Zagospodarowywanieprzestrzenijestprocesem,któryzacho-
WSTĘP
8
1
MarkowskiT.,Teoriasprawiedliwościiinterespubliczny,jakopodstawabudowaniaregu-
lacyjnegosystemuplanowaniaprzestrzennego:konceptualizacjaproblemu,StudiaKPZKPAN,
t.CLIII,Warszawa2013,s.12-23.
