Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Projektowanie,wytwarzanieibadaniebiozgodnościmikrosita...
nowotworowewnikajądonaczyńkrwionośnychpoprzezprzeciskaniesiępomiędzy
pericytamiorazkomórkamiendotelialnymi.Czynnikiemsprzyjającymintrawazacji
wydajesięmechanizmneowaskularyzacjinowotworu.Wprocesietympoprzez
działanieczynnikówwzrostunaczyń,m.in.VEGFwydzielanychprzezkomórki
nowotworowe,dochodzidotworzenianowychnaczyńkrwionośnych.Naczyniate
sąnieszczelne,coułatwiaintrawazacjękomóreknowotworowych[1.11].
Inwazyjnekomórkinowotworowe,przedostawszysiędokrwiobiegu,mogą
rozprzestrzeniaćsiępocałymorganizmie.Dziękipostępowitechnologicznemu
możliwestałosięwykrywaniekrążącychkomóreknowotworowych(KKN,
ang.CTC–circulatingtumorcells)wkrwiobieguchorych[1.12].Jużw1869r.poraz
pierwszyaustralijskilekarzTomasR.Ashworthopisałkomórkinowotworowewekrwi
pacjenta,którebyłyidentycznezkomórkamitworzącymiguznowotworowy[1.13].
KKNwkrwiobieguulegająróżnymczynnikomstresowym,wtymsiłomhemody-
namicznym,aktywnościukładuimmunologicznegoorazzderzeniomzelementami
morfotycznymikrwiikomórkamiendotelialnymiwyściełającyminaczynia.Więk-
szośćKKNginielubjestwstaniełagodnym(ang.dormant),atylkonieliczne(0,1%)
sąwstanieprzetrwaćniekorzystnydlanichwpływstresorówiwytworzyćprzerzut
odległy[1.14].KKNdziękizdolnościdotworzeniaagregatówzpłytkamikrwi,które
opłaszczająjeszczelniepodczas„wędrówki”wkrwiobiegu,unikająrozerwaniaprzez
siłyhemodynamiczneorazrozpoznaniaizniszczeniaprzezukładodpornościowy[1.10].
Wielkośćkomóreknowotworowych,wtymKKN,jestwgranicach9÷20pm
iwiększych.Natomiastcienkiekapilaryukładukrwionośnegomająśrednicę3÷8pm.
Możnawięczałożyć,żeuwalnianeKKNszybkozostająuwięzionewtychkapilarach
wprzeciwieństwiedogiętkicherytrocytówośrednicy7pmileukocytówmających
średnicęokoło8÷10pm[1.15].Jesttojedenzmechanizmów,jakiekomórkanowo-
tworowawykorzystujedoekstrawazacji.Drugimmechanizmem,któryodgrywarolę
wopuszczaniuprzezKKNnaczyńkrwionośnych,jestoddziaływanieKKNzkomór-
kamiśródbłonkanaczyńkrwionośnych,czyliendotelium.Sątotzw.interakcjeligand
–receptor(np.integrynyulegająceekspresjinaKKNzICAM1(międzykomórkowa
molekułaadhezyjna-1)czyVCAM1(molekułaadhezyjna-1komórkinaczyniowej
komórkowej)obecnenapowierzchniendotelium.Dodatkowopłytkikrwiułatwiają
proceswydostawaniasiękomóreknowotworowychznaczyń,poprzeztworzenie
agregatówzKKNwmiejscuekstrawazacji[1.14].Tłumaczyto,dlaczegowysoki
poziompłytekkrwi(trombocytoza)jestniekorzystnymczynnikiemrokowniczym
wiązanymzezłąprognoząwtrakcieleczeniawielutypównowotworów[1.16].
Miejsca,wktórychnowotwórmożerozwinąćprzerzuty,tłumacządwiehipo-
tezy,tj.ziarnoigleba(ang.seedandsoil)orazteoriakierunkuprzepływukrwiod
guza.Początkowoteorietebyłysobieprzeciwstawiane(uważanojezakontrteorie).
HipotezaziarnaiglebyzostałazaproponowanaprzezangielskiegochirurgaStephena
Pageta,wartykuleopublikowanymw1889r.wczasopiśmie„Lancet”
.Hipoteza
tazakłada,żekomórkinowotworowemogąutworzyćprzerzuttylkowmiejscu
