Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Wybranepodstawowezagadnieniaekonomiczne
Wekonomiiostatnichlatpowstająpewnekierunki,któredopierosięrozwi-
jająiniesątutajuwzględniane,np.ekonomiaeksperymentalna49czyteżneuro-
ekonomia50.
1080Wartośćicenajakopojęcia
konstytutywneekonomii
Podstawąwycenygospodarczejjestróżnieujmowanawartość,któramożeopi-
saćludzkądziałalność.Jejrealizacjajestjednocześnieelementemukierunkowu-
jącympostępowanieczłowieka.Wartośćjestznaturyrzeczypojęciemniejed-
noznacznym,gdyżmożewystępowaćjako:cel,norma,przekonaniewzględnie
kryteriumnadawaneprzezwartościującego51.
SamopojęcieUwartość”możnarozpatrywaćwsensieekonomicznymipoza-
ekonomicznym.Wtymdrugimujęciuwartowskazaćnaklasyfikacjęwartości
MariiMisztal,którawyróżniłatrzyrodzajewartości52:
–psychologicznewartościtraktujesięjakozjawiskajednostkowezwiązane
zpotrzebamibądźprzekonaniamiludzkimi;
–socjologicznymwartościomprzypisujesięcharakterspołeczny,związany
zgrupamispołecznymi,któreposiadająwspólneprzeżycia,sądyiprzekona-
niawpływającenaokreślonezachowania;
–kulturowewartościdotyczącesystemównorm,sądówiocenprzeważających
wdanymspołeczeństwiewpowszechnieprzyjętymwymiarzeimających
uniwersalnycharakterorazwpływnapożądanezachowaniajegoczłonków.
Wsensieekonomicznymwartośćrozumianajestjakocechadobrabędącą
sumą,skwantyfikowanychzapomocąjednostekpieniężnych,korzyści,jakich
oczekujenabywca.Korzyścitemającharakterprzedewszystkimekonomiczny
związanyzzestawemokreślonychcechproduktu,takichjakjakość,cena,bez-
49TwórcatejekonomiiVernonSmithzostałlaureatemNagrodyNoblaw2002r.(wrazzDanie-
lemKahnemanem).Wramachtejekonomiidokonujesięeksperymentówwgrupkachosóbibada
sięichzachowania(por.V.L.Smith,Racjonalnośćwekonomii,WoltersKluwer,2016).Wcześniej
wliteraturzeuważano,żewekonomiiniemożnarobićcelowycheksperymentów.Zchwiląpo-
wstaniabehawioryzmuzaczętoeksperymentowaćwramachtzw.psychologiiekonomicznej.Sze-
rzejpor.T.Zaleśkiewicz,Psychologiaekonomiczna,WNPWN,2011.Rozwójnaukhumanistycz-
nychidziewkierunkuichintegracji,stądpowstałateżsocjologiaekonomiczna(por.W.Morawski,
Socjologiaekonomiczna,WNPWN,2001).
50OdkrycieUneuronulustrzanego”umakaków,apóźniejuludzijestwykorzystywanedood-
czytywaniazachowańinnychludzi,szczególniewgrzenagiełdzie.Takzaczęłasięrzeczywista
aktywnośćnaukowanatympolu(por.M.Noga,Neuroekonomiaaekonomiagłównegonurtu,
CeDeWu,2017).
51Zfilozoficznegopunktuwidzeniarozważasiętrzyzagadnienia:1.Rodzajwłasnościlubcechy
Ubyciewartościowym”.2.Czyposiadaniewartościjestczymśobiektywnymczysubiektywnym?
3.Jakimrzeczomprzysługujewartość?(por.EncyklopediafilozofiipodredT.Hondericha,Zysk
iS-ka1999,tomII,s.956).
52M.Misztal,Problematykawartościwsocjologii,PWN,1980.
Prolegomenadoekonomii
©WydawnictwoKeyTextsp.zo.o.
www.keytext.com.pl
