Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
1.GórnyŚląskwpruskimsystemieadministracyjnym
Wzamyślereformatorównapoziomiepowiatumiałrównieżzostaćzorga-
nizowanysamorząd.WydanazinicjatywybaronaH.F.K.vomundzumSteina,
anapisanabezpośrednioprzezbaronaFriedrichaLeopoldavonSchroettera
w1808rokunowaordynacjapowiatowaprzewidywałapodobnerozwiązaniana
rzeczsamorządu,jakiezastosowanowordynacjimiejskiej116.Wskutekjednak
zwolnieniazurzęduH.F.K.vomundzumSteinanieweszławówczaswżycie.
K.A.vonHardenbergbyłzawzmocnieniemwładzykrólaibiurokracjipaństwo-
wej,cozostałozawartewedykcieożandarmeriiz30lipca1812roku(Gendar-
merie-lubKreisedikt)117.EdyktK.A.vonHardenbergaprzewidywałwprowadze-
nieurzędudyrektorapowiatowego(Kreisdirektor)odpowiedzialnegozasprawy
związanezżandarmeriąifinansamipowiatu.Pomagaćmumiałozgromadzenie
powiatowe(Kreisversammlung)złożonezeszlachty,zprzedstawicieliwsiimiast.
Edykttenzostałjednakwwynikuprotestówszlachtyzawieszonyjużw1815
roku,jeszczezanimzdążyłwejśćwżycie118.
1040Śląskjakoprowincjawedykciez30kwietnia1815roku
Podziaładministracjiprowincjonalnej
Reformypaństwapruskiego,m.in.reformaadministracjinawszystkich
szczeblach,mogłyzostaćcałkowiciewcielonewżyciedopieropopokonaniuNa-
poleona.Tłospołecznedlareformbyłopo1815rokujednakjużinneniżwtrak-
ciewojen.Wzmożonareakcjaszlachtyspowodowałaostateczniezałamaniesię
planówreformyadministracjiwduchuliberalnym,którejcelembyłosilniejsze
niżdotychczasuczestnictwoobywateliPruswżyciupolitycznym.
WwynikuzmianterytorialnychpokongresiewiedeńskimdoŚląskanie
powróciłtzw.NowyŚląsk,będącyczęściątejprowincjiwlatach1795-1807.
Mimototerensamejprowincjiwznacznysposóbsiępowiększył,gdyżprzyłą-
czonodoniegodużyobszarhistorycznychGórnychŁużyc,którynależałdotych-
czasdoKrólestwaSaksonii.PodporządkowanojeoficjalnierejencjiwLegnicy
1czerwca1816roku.Wzamianzateterenyodstąpionoprowincjibranden-
burskiejdotychczasowąeksklawęśląskązeŚwiebodzinem.Przytejokazjistany
116F.-W.Henning:RahmenbedingungenundGrundzüge.In:VerwaltungsgeschichteOstdeuts-
chlands…,s.64.
117Zwanymrównieżedyktemopowiatach.Por.EdiktwegenErrichtungderGendarmerie
v[on]30stenJuli1812.GS1812,Nr.21,s.141-160.
118F.-W.Henning:RahmenbedingungenundGrundzüge.In:VerwaltungsgeschichteOst-
deutschlands…,s.64;Szczegółowoopórstanowyprzeciwkotemuedyktowiopisanyjestw:
R.Koselleck:PreußenzwischenReformundRevolution…,s.195-204;J.Sperber:Stateand
CivilSocietyinPrussia.ToughtsonaNewEditionofReinhart’sKoselleck’s„Preußenzwischen
ReformundRevolution”.nTeJournalofModernHistory”1985,Vol.57,No.2,s.287.
