Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1RozdziałI1KONWENCJONALNEPODSTAWYONUSPROBANDI1
domniemanianiewinności.Winnymwymiarzetejzasady,działaniaorganu
orzekającegoorazoskarżycielapublicznegomogąbyćpodejmowanetylkona
podstawieprzepisówprawaprocesowego,atooznacza,żeingerencjawsferę
prawnąoskarżonegojakojednostkiopartamusibyćnakonkretniewskazanym
przepisie.Sątotedziałaniaorganuprocesowego,któreposiadająwyraźną
podstawęprawnąznajdującązastosowaniewkonkretnymstaniefaktycznym.
Wsprawachkarnychprawooskarżonegodorozpatrzeniajegosprawyprzezsąd
wpaństwieprawnymłączysięz:domniemaniemniewinności,regułądowo-
dowązawierającąsięwonusprobandi,ażdomomentuzapadnięciaprawomoc-
negowyrokusądowego.Wtymteżmomenciepojawiasięprawooskarżonego
dorzeczywistej,kompetentnejirzetelnejobrony,cogwarantujemuKonstytucja
RPwart.42ust.2.Wobectychkonstytucyjnychpodstawprawnych,przepisy
kodeksupostępowaniakarnegopowinnyodznaczaćsięjasnościąizrozumia-
łością,zapewniaćgwarancjeprawneuczestnikompostępowania.Całośćpro-
cesukarnegopowinnabyćopartanajegonormachiwzbudzaćzaufaniejego
uczestników,przedewszystkimstronprocesowych,doorganówprowadzą-
cych.Powinnabyćtuteżwzasadniczysposóbuwypuklonaregułaonuspro-
bandijakonormakształtującapozycjęoskarżonegowprocesiekarnym.
4.ONUSPROBANDIWPROCESIECYWILNYM
WpoczątkachXXw.wpolskiejdoktryniecywilistycznejtoczyłsięspór
wobrębietego,czyciężarowidowodu(onusprobandi)jakoregulenadać
kształtnormyprawnej,czytenaspektpostępowaniadowodowegopozostawić
douznaniusądu(sędziego).Podrugiejwojnieświatowejnastąpiłpierwszy
okreskodyfikacjiprawacywilnego,którypróbowałrozstrzygnąćwątpliwości
związanezcelowościąustawowejregulacjitejregułyjakorecepcjionuspro-
bandi.Wpracachnadustawamicywilnymi-wustawiezdnia18lipca1950r.
dagowaniadotychczasowegoogólnegouregulowaniawprzedmiociepodziału
ciężarudowodu.Wjejart.4zawartozapis-Zzastrzeżeniemwyjątków
wustawieprzewidzianychciężarudowodnieniafaktuspoczywanatym,kto
zfaktutegowywodziskutkiprawne.Wewszelkichpracachpodejmowanych
zpoczątkiemlat50.,jakinaucetamtegookresu,wyrażonoprzekonanieoparte
naideologicznychpodstawachjakonegującewartośćkonstrukcjiciężarudo-
woduwsprawachcywilnych.Podkreślanoznaczenieprawdyobiektywnej
wprocesiecywilnymjakojegonaczelnejzasadyieksponowanodziałaniesądu
71Dz.U.z1950r.nr34,poz.311.
-45-
