Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
19
zostałouwzględnione,wszystkiezdarzeniabyłybywistocieprze-
widywalne,awświecie,wktórymkażdezdarzeniejestidentyczne
zjakimśwcześniejszymzdarzeniem,niezachodziłybyżadnezmiany.
W1730rokuAbrahamdeMoiyrewprowadziłkoncepcjęroz-
kładunormalnegoizdefiniowałpojęcieodchyleniastandardowego.
Owedwapojęciastałysiępodstawątego,cojestpowszechniezna-
nejakoprawośrednich;sątakżeistotnymiskładnikaminowocze-
snychtechnikilościowegoujęciaryzyka.OsiemlatpóźniejDaniel
Bernoulli,siostrzeniecJakobainiemniejwybitnymatematykiprzy-
rodnik,podałjakopierwszydefinicjęsystematycznejprocedury,za
pomocąktórejwiększośćludzidokonujewyborówizmierzadopod-
jęciadecyzji.Jeszczewiększeznaczeniemiaławysuniętaprzezde
Moivre’akoncepcja,iżzadowoleniewynikającezkrańcowegowzrostu
zamożnościnbędzieodwrotnieproporcjonalnedoilościuprzednio
posiadanychdóbr”.Formułująctonapozórniewinnetwierdzenie,
Bernoulliwyjaśniłwistocie,dlaczegokrólMidasbyłczłowiekiem
nieszczęśliwym,dlaczegoludziewykazujątendencjędounikaniary-
zykaidlaczegocenymusząspadać,jeżelichcemyskłonićklientów,
bykupowaliwięcejtowarów.TwierdzenieBernoulliegostałosiędo-
minującymparadygmatembadańnadracjonalnościąpostępowania
przeznastępnychdwieściepięćdziesiątlatipołożyłopodwalinypod
nowoczesnezasadyinwestowania.
Wniespełnastolatodczasu,gdyPascaliFermatpodjęliwspólne
badanianadrachunkiemprawdopodobieństwa,protestanckipastor
momasBayesposunąłnaprzódbadaniawdziedziniestatystyki,po-
kazując,wjakisposóbmożemypodejmowaćdecyzjenapodstawie
szerszegozasobudanychzapomocąmatematycznejmetodyłączenia
nowychistarychinformacji.TwierdzenieBayesadotyczytychczęstych
sytuacji,gdyrozporządzamytrafnąintuicyjnąocenąprawdopodo-
bieństwajakiegośzdarzeniaichcemywiedzieć,jakpowinniśmymo-
dyfikowaćtęocenęwzależnościodfaktycznegoprzebieguwydarzeń.
Niemalwszystkienarzędziawykorzystywaneobecniewdziedzi-
niekontroliryzyka,analizyprocesówdecyzyjnychidokonywania
