Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
21
analizujączdarzenia,któremiałymiejscewprzeszłości.Wjakiej
mierzemożemyjednakpolegaćnatym,coprawidłowościzaob-
serwowanewprzeszłościmówiąnamoprzyszłości?Comawięk-
szeznaczeniewobliczuryzyka:fakty,którezdołaliśmyzaobserwo-
wać,czynaszesubiektywneprzeświadczeniadotyczącegotego,co
siękryjewotchłaniczasu?Czykontrolowanieryzykajestnauką,
czysztuką?Czypotrafimywogóledefinitywnierozstrzygnąć,gdzie
właściwieprzebiegagranicamiędzytymidwomasposobamiujmo-
waniarzeczywistości?
Skonstruowaniemodelumatematycznego,którywydajesięwy-
jaśniaćwszystkiezdarzenia,niezałatwiajeszczewszystkiego.Kiedy
stajemywobliczuzmagańpowszedniegożycia,kolejnychpróbibłę-
dów,niejednoznacznośćfaktówisiłaludzkichnamiętnościłatwo
możebowiemusunąćówmodelwcień.FischerBlack,prekur-
sorwspółczesnejteoriifinansów,któryprzeszedłzMassachusetts
InstituteofTechnology(MIT)naWallStreet,poczyniłprzypew-
nejokazjiuwagę:nRynkiwyglądająnaznaczniemniejefektywne,
gdysięnaniepatrzyzbliska”2.
Spórmiędzyujęciemilościowym,któreodwołujesiędofak-
tówzaobserwowanychwprzeszłości,asubiektywnąsiłąprzekonań
nabierazczasemgłębszegoznaczenia.Matematyczniezorientowa-
nyaparatwykorzystywanywspółcześniedokontrolowaniaryzy-
kazawierazalążkidehumanizującej,autodestrukcyjnejtechnologii.
NoblistaKennethArrowprzestrzegał,żennaszawiedzaozachowa-
niuwszelkichrzeczy,wprzyrodziebądźwspołeczeństwie,owiana
jestmgłąniepewności.Wiarawpewnośćprowadzidokatastrofal-
nychnastępstw”3.Uwalniającsięodwięzówprzeszłości,możemy
sięstaćniewolnikaminowejreligii,równiefanatycznej,ograniczo-
nejiarbitralnejjaknaszedawnewierzenia.
Liczbyprzenikająwszystkiedziedzinynaszegożycia;czasamiza-
pominamyjednak,żesąonetylkonarzędziami.Liczbysąbezduszne
imogąistotniestaćsięfetyszami.Wieledecyzji,doktórychprzywią-
zujemynajwyższąwagę,podejmująkomputery,urządzenia,które
