Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MarbaBerkan-Jabłońska
PamiętnikówczyPamiętnikaoMaryiWesslównie),albonapodstawiemateriałów
zarchiwumrodzinnego21.
Formułapisarstwawspomnieniowegoiautobiograficznegoniewątpliwieod-
powiadałaGrzegorzewskiejnajlepiej.Dobrzerozumiałatoprzywoływanakilka-
krotnieAleksandraBorkowska,którauczyniłateżwiele,byprzygotowaćdodru-
kunowefragmentywspomnieńudostępnionezrękopisówprzezdziecipisarki,
zwłaszczaAleksandręOszackąiMieczysławaGrzegorzewskiego,izwrócićuwagę
natkwiącywnichpotencjałliterackiirzeczowy.WnDziennikuWarszawskim”
docenianoautorkęwroliświadkaepokijużw1855r.22PamiętnikiGrzegorzew-
skiej,spisywaneprzezniąsystematycznieodroku1855,sąniewątpliwiebarwną
ibezpretensjonalną,jakkolwiekniecochaotycznąnarracjąrodzinnąobejmującą
lata1814-1861.Autorkaopowiadawnichzarównoowydarzeniach,którebyły
bezpośredniojejudziałem,jakiowieluzasłyszanychhistoriachdotyczącychzna-
nychpostacitegoczasu.Wswoimprzekonaniuzmierzadoobiektywizmu,stara
sięportretowaćludzizróżnychperspektyw,leczprzytymdajesobieprawodo
własnychocen,wątpliwości,wartościowania.Unikanadmiernychtendencjimo-
ralizatorskich,niełatwojązgorszyćczyzbulwersować.Mimodeklarowanegolub
przypisywanegojejtradycjonalizmumyślenia,zachowujeszacunekwobecwszyst-
kichbohaterówswejopowieści,równieżtychnieutytułowanych.Odnwybrańców”
sporozresztąwymaga,gdyidzieomoralnośćipostawynarodowe.Anegdotyczna
relacja,pewiendystanswobecopowiadanejhistorii,aleteżciekawośćdlamecha-
nizmówświatahistoriiipolitykiczyniąztejnarracjicałkiemciekawąlekturę.
Możnaśmiałoprzyznać,żenietylkoosobistysentymentprzemawiazasłowa-
micórki,AleksandryOszackiej:
[…]gdybysięznalazłapracowitaiumiejętnaręka,którabyterozrzuconealebogate
treściąkartkiuporządkowałaiwydała,zasługabyłabywielką,żadenbowiemdział
literaturyniejestunasuboższyjakpamiętnikowy,żadenzaśtakchętnieichciwie
niebywaczytany23.
21
DziesięćdniwPuławachwroku1;2;.UrYwekzpamiętnikał9ŁPrzeglądPolskbU18979t.3(127);
odbbtkaosobna.Kraków1898;ZpośmiertnYchrękopisówSabinYzGostkowskichGrzegorzewskiej
(Wspomnieniarodzinne)9ŁKronbkaRodzbnnaU18799t.79nr229s.Ź79-Ź84;nr239s.717-723.
22
JulbanBartoszewbczpbsał9odnoszącsb<doomawbanychnaposbedzenbachŁBbblbotekbWar-
szawskbejUfragmentówpamb<tnbków.Ł[ł]panbGrzeg.[orzewska]wbecotrzebanotować9umbe
opowbadaćżywo9zajmujeczytelnbka.Wszystkotocośmyczytalbjestprawdzbwymskarbem
nowejhbstorbb9sątododatkbdohbstorbbwychowanba9dohbstorbbtowarzystwanaszego9dohb-
storbbosób9dohbstorbblbteraturybtd.9awb<czradoścbąwbtamypanbąGrzeg.[orzewską]bna
drugbejnbwbelbteraturypolskbejU(PamiętnikipaniGrzegorzewskiej,s.2).
23
A.zGrzegorzewskbchOszacka9Wstęp9w.s.Grzegorzewska9DziesięćdniwPuławachwroku
1;2;ł9s.4.
