Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WALDEMARCZTERNASTY
nomicedanegokraju,atakżewjejocenachdokonywanychprzez
społeczeństwo.
Jakjużzauważono,szeregzasadiwartościspółdzielczychpodlega
ewolucyjnymzmianom;odzwierciedleniemtegosąkolejnepróbyichko-
dyfikacji.Zmiennośćcharakteruniektórychzasadiwartościspółdziel-
czychprzejawiasięprzedewszystkim:
–wpostacitzw.zasadroczdelskich(1844),
–wzasadachparyskich(1937),
–wzasadachwiedeńskich(1966),
–wzasadachmanchesterskich(1995)4.
OstatniazkodyfikacjizasadspółdzielczychnastąpiłanaKongresie
MiędzynarodowegoZwiązkuSpółdzielczegowManchesterze.Dotyczą
one5:
1)dobrowolnegoiotwartegoczłonkostwawspółdzielniach.Sąone
zatemorganizacjamidobrowolnymi,dostępnymidlawszystkichosób
chcącychkorzystaćzusług,atakżegotowychrealizowaćobowiązki
wynikającezczłonkostwa.Niemożemiećmiejscażadnadyskryminacja
płci,rasy,pozycjispołecznej,przekonańpolitycznychczyreligijnych;
2)demokratyzmuspółdzielczego–wskazującego,żeomawianejed-
nostkisąorganizacjamidemokratycznymi,zarządzanymiprzezczłonków;
waktywnysposóbkształtująonipolitykęspółdzielniiuczestnicząwpo-
dejmowaniudecyzji.Spółdzielcypełniącyfunkcjezwyboruodpowiadają
przedogółemczłonków;ciostatnizaśwspółdzielniachpodstawowych
mająrówneprawo:jedenczłonek‒jedengłos.Równieżnainnych
szczeblachspółdzielniefunkcjonująwsposóbdemokratyczny;
3)udziałówczłonkowskich–członkowiewnosząodpowiednieudzia-
łyiwdemokratycznysposóbzarządzająmajątkiemjednostkispółdziel-
czej.Zarazemczęśćtegomajątkujestniepodzielnaijestwspólnąwłas-
nościąspółdzielni.Członkowiewpraktycenieotrzymująlubpartycypują
wbardzomałejdywidendzieodudziałówstanowiącychwarunekich
członkostwa.Uzyskaneprzezspółdzielnięnadwyżkibilansoweczłonko-
wieprzeznaczająm.in.nanastępującecele:rozwój(np.poprzezgroma-
dzenierezerw,którychczęśćbędzieniepodzielna),podziałpomiędzy
członkówproporcjonalniem.in.dowysokościichobrotówzespół-
dzielnią,wspieranieinnej,akceptowanejprzezczłonkówdziałalności;
___
___
___
___
__
4SzerokąprezentacjęewolucjikolejnychzasadznaleźćmożnawpracyE.Pudełkiewicz,
Spółdzielczośćwiejska,CentrumInformacjiMenedżera,Warszawa1999,s.5-12.
5Szerzejnatentematzob.S.Dyka(red.),Spółdzielczośćwewspółczesnejgospodarce,
OficynaWydawniczaSzkołyGłównejHandlowej,Warszawa1998,s.15-22.
