Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zagadnieniekodyfikacjiprawarolnego
15
dzenieichwrealiachspołeczno-gospodarczych,zuwzględnieniemroz-
wojuinnychdziedzinprawa,azwłaszczaprawacywilnego.Natomiast
niektóreaspektyteoretycznekodyfikacjiprawarolnego,związanezwy-
odrębnieniemczyautonomiątejdziedzinyprawa,będąjedyniezaznaczone.
2.SzczegółowąprezentacjęwypadarozpocząćodFrancji,gdyżtunaj-
wcześniejpodjętopróbęnkodyfikacjiprawadlawsi”,atakże,choćpółtora
wiekupóźniej,zostałwydanypierwszyijakdotądjedynywEuropie
kodeksrolny.
Konstytuanta,znoszącwsierpniu1789r.prawafeudalne,bardzoszybko
doprowadziładopodjęciapracnadkodeksemrolnym.Noweprawomiało
unowocześnićizweryfikowaćzwyczajelokalne,atakżestworzyćprawne
instrumentydlazachowaniaporządkunawsiiprzyczynićsiędoszerzenia
oświatywśródjejmieszkańców.Projekttakiegokodeksu,inspirowany
wsposóbznaczącyprzezfizjokratów,zostałprzedłożonyw1790r.,ale
nieuzyskałakceptacji.Wdyskusjizostałanawetpodważonasamaidea
istnieniaspecjalnegoprawadlawsi.Kodyfikatorzy,jaksięocenia,zjed-
nejstronyniedoceniliznaczeniatradycji,zdrugiejzaśpoprzezzbytnią
afirmacjędlaprawawłasnościniedostrzegliinteresudrobnegochłop-
stwa
8
.Wszelakoniezaprzeczalnymosiągnięciemtegoprojektubyłoze-
rwaniezestosunkamifeudalnymiipowrótdoprawawłasnościwujęciu
prawarzymskiego
9
.
Kolejnepróbykodyfikacjiprawarolnegozostałypodjętewpierwszej
połowieXIXw.Wokresiekonsulatu,realizującwielkiedziełokodyfikacji,
powróconodoideikodeksurolnego.Wydaniew1804r.KodeksuNapo-
leonanieułatwiłopracpowołanegow1801r.komiteturedakcyjnego,
kodekstenbowiemnormowałzagadnieniaistotnezpunktuwidzenia
kodeksurolnegoiwtensposóbsamstałsięnkodeksemchłopów”.Nato-
miastkodekskarnyz1810r.,regulująckwestiezzakresupolicjiwiej-
skiej,uszczupliłoteunormowaniaprzedmiotprzyszłegokodeksurolne-
go.Wtensposóbzakresregulacjizamierzonegokodeksuzostałznacznie
---
---
---
---
--
8
JakpiszeP.Cheverry,kodyfikatorzyzgrzeszylinadmiaremambicjiibrakiemrealizmu,
afrancuskawieśztegookresuniebyłagotowadoprzyjęciaprojektu,którynwywracałby
dogórynogamicałąorganizacjęspołecznościwiejskiej”;zob.P.Cheverry,op.cit.,s.426.
OrealizacjiweFrancjiideiopracowaniazbiorunormdotyczącychrolnictwazob.teżE.Rook
Basile,Coderural,w:nDigestoDelleDisciplinePrivatistiche”,Sezionecivile,vol.II,Torino
1998,s.418in.
9
TakA.Arcangeli,Istituzionididirittoagrario,Partegenerale,IIedizioneriveduta,Roma
1936,s.70.