Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AramejskieprzekładyToryjakoświadectwointerpretacjitekstubiblijnego…
31
literalnej:słowemzasłowo,korespondencjąformalnąileksykalną,analo-
giączyteżróżnegotypuformułami.
Barr(1979)jednakwykazuje,żeprzekładymogąbyćzarazemliteralne
iswobodne.Przejściezjednegojęzykanadrugiodbywasięnaróżnych
poziomach:niekiedytłumaczstarasięznaleźćwłaściwezamiennikilite-
ralne,niekiedyzaśnawetznaczącozmieniacharakterdanegofragmentu.
ZdaniemBarrastarożytneprzekładybiblijnenigdyniebyłynswobodne”
wewspółczesnymrozumieniutegosłowa,aletworzyłyrozmaitestopnie
ndosłowności”.WswoichbadaniachBarrprzedstawiaróżneaspektypro-
cesutranslacyjnego.Zastanawiasięnadcechamitekstuźródłowego,które
rzutująnametodętłumaczenia.WedługBarratłumacz,napotykajączwrot,
któryniedawałsięprzełożyćnainnyjęzyk,próbowałodgadnąćjegozna-
czenie.Niebyłtozatemprzekładwsensieścisłym.Wtakimwypadkuto
właśnietłumaczdecydował,jakrozwiązaćkonkretnyproblemtranslacyj-
ny.Dotyczyłotozwłaszczaprzekładumetafor:odtłumaczazależało,czy
oddaćichznaczeniepowierzchnioweczygłębszywymiar,lubteżspróbo-
waćpołączyćobaznaczenia.
GiovanniBissoli(2000:168-169)takprzedstawiagłównecechytar-
gumu:a)targummabyćjasnyizrozumiałydlazwykłegoczłowieka;b)
powinienwprowadzaćglosywyjaśniające;c)byćegzegeząnapoziomie
popularnym21;d)usuwaćsprzeczności;e)zestawiaćróżnepassusyBiblii,
odrywającjeodichwłasnegokontekstu,bylepiejoddaćichsens;f)aktu-
alizowaćdanehistoryczneigeograficzne,aprzeztoodzwierciedlaćmyśli
epokiiśrodowiskakulturalnegotłumacza;g)wprowadzaćparafrazymo-
ralneirady.
Zbadańporównawczychwynika,żetargumyróżniąsięmiędzysobą
sposobemoddaniaposzczególnychelementóworyginału.Każdyznich
starasięjednakniezakłócaćnarracyjnejpłynnościwersjihebrajskiej.Me-
todatazakładaświadomezmianytranslacyjnepolegającealbonauzupeł-
nianiusystemunjedendojednego”,albonaodejściachodniego.Takie
osobliwepołączeniewiernegoodzwierciedlaniahebrajskiegosłownictwa
zegzegeząpozwalauznaćtargumzaidealnyodpowiednikhebrajskiego
tekstuźródłowego.
21Głębszaanalizategoniepotwierdza.Byćmożeniektóretargumyodzaraniaskiero-
wanebyłydonprostegoczłowieka”,alewistociesątodziełagruntownieprzemyślane,owoc
pracyuczonych.
