Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
Obrazliteraturyobcejwkulturzedocelowejprzekładutworzą:1)tłumacz
odpowiedzialnyzawybóridokonanytransferjęzykowo-artystyczny;2)wy-
dawca1odpowiedzialnyzawybóridystrybucję;3)życieliterackiewrazze
swymiinstytucjami(jakczasopisma,różneformyaktywnościkulturalnej,np.:
spotkania,festiwale,warsztatyliterackie,krytykaliterackaitp.).Zbibliografii
opracowywanejprzezZespółwspółpracownikównPrzekładówLiteraturSło-
wiańskich”możnaodczytaćinformacjezewnętrznenatematobrazuliteratury
tłumaczonejnapodstawie:zaistniałychfaktówprzekładowych,wydawnictw
iczasopismodpowiedzialnychzaobiegczytelniczy,liczbywydańorazczasu
wydania.Dokonanewyborypróbująbadaczespecjalizującysięwzakresieli-
teraturyikulturybułgarskiej,chorwackiej,czeskiej,macedońskiej,polskiej,
serbskiej,słowackiejisłoweńskiej1zróżnymskutkiem1zobaczyćwświetle
obukultur:wyjściowejidocelowej,orazosadzićwkontekścieżycialiterackiego,
komunikacjimiędzykulturowejiodmiennychtypówkulturywrelacjidokultury
iliteraturypolskiej.Mimoróżnychujęć,bibliografiauzupełnionakomentarzami
maułatwićczytelnikowiwstępnąorientację,atakżemożestanowićinspirację
dlaczytelnikabadacza.Dlategoteżzostaławzbogaconaokomentarze,których
autorzypróbująokreślićzarysowującesięprawidłowościwzakresierecepcji
literaturyobcej(słowiańskiej)przezSłowianwkontekściejednostkowejkultury,
zapotrzebowanianaodmiennośćlubpotwierdzeniasiebie.Tymsamymdotykają
istotnegoproblemu:Jakajestfunkcjakontekstukulturyprzyjmującejwtransferze
oryginałuwstosunkudoroliiwartościoryginałuwsystemiekulturywyjścio-
wej?Napodstawiebibliografiiprzekładówwnioskinatentematdotycząprzede
wszystkimdokonanychwyborów.
Naprzekładartystycznyjakoelementprocesukomunikacjimiędzykulturo-
wejnależywięcspojrzećzperspektywyprocesuiwytworu.Zawszeistnieje
onwinterakcjizinnymielementamiukładukomunikacyjnego,wktórymjedni
sądysponentami,adrudzy1wtajemniczonymiwkontekściezmiennychpara-
metrówprzestrzenno-czasowych.Wtajemniczonymisąniewątpliwietłumacze,
adysponentamidopuszczającymiichwytworydoudziałuwżyciuliterackimkul-
turysekundarnej1wydawcy.Wydawcamikierujątakżeczynnikiekonomiczne
(prawarynku,produktbowiemmusisięsprzedać)isocjologiczne,wynikające
zkontaktówmiędzykulturowychzapośrednictwemsztuki,techniki,nauki,han-
dlu,turystyki,politykiitp.Reagująonirównieżnarankingiksiążekwpostaci
nagródliterackichnaforachkrajowychimiędzynarodowych,coszczególnie
widocznejestwprzypadkuNagrodyNoblawdziedzinieliteratury,gdywydaw-
nictwa,wkontakcieztłumaczem,zabiegająuautoraoprawadopublikacjijego
utworówwtłumaczeniu.Zanimwięcwydawcapodejmiedecyzjęopublikacji
przekładwrazzpamięciąomiejscuifunkcjioryginałuwkulturzewyjściowej
lubmiędzynarodowejstanowiwynikwieluwyborówdokonywanychprzezfiltry:
artystyczny,społeczny,ekonomicznyikulturowy,spośródinnychprzedstawio-
nychprojektów.Najbezpieczniejsząofertąwydawnicząsąbestselleryi
1
jeszcze
