Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którynawioskowymplacuobmacywałwęzłychłonnenaszyiimówił,jeśli
wszystkobyłowporządku223.
2.WielkaWojnawAfryce
W1914rokupolitycywszystkichmocarstwdoskonalezdawalisobiespra-
wę,jakstrasznabędzieIwojnaświatowa,jeśliwybuchnie.Całyczasmówili
owyniszczeniuludzkościiupadkucywilizacji,amimotodoniejdoprowa-
dzili224.Rosnącesprzecznościmiędzynajwiększymimocarstwaminarasta-
łystopniowoodlatsiedemdziesiątychXIXw.NapoczątkuXXw.konflikt
zacząłsięzaostrzaćicorazbardziejbyłooczywiste,żerozwiązaniemmusi
byćwojna225.Najejgenezęzłożyłsięcałyszeregczynników.Najważniejsze
znich,towydarzenianaBałkanachiścieraniesięnatymterenieinteresów
niemalwszystkichmocarstw,rywalizacjaokolonie,dążeniedorozwiązania
dawnychsporówwEuropie,wyścigzbrojeńinasilającasiępropagandana-
cjonalistyczna.
W1914rokuKongoBelgijskiebyłotaksamoneutralne,jakBelgia.Nie
mogłobyćinaczej:obakrajepomyślanezostałyjakobuforymiędzyrywali-
zującymimocarstwami.DlaKongaowąneutralnośćokreślałaktkońcowy
konferencjiwBerlinie.Przestałonjednakobowiązywać15sierpnia1914
roku,jedenaściedniponiemieckiejnapaścinaBelgię.Nawysokościwioski
Mokolubu,pokongijskiejstroniejezioraTanganika,pojawiłsięparowiec.
Przybywałzdrugiej,niemieckiejstrony.Statekotworzyłogieńwkierunku
lokalnejknajpyizatopiłprzyokazji15czółen.Oddziałniemieckichżołnierzy
wkroczyłnalądiwczternastumiejscachprzeciąłkabeltelefoniczny226.Ty-
223Ibidem,s.131.
224Zob.więcej:A.Leszczyński,Iwojnaświatowa.KtowygrałtenArmagedon?[w:]http:ll
wyborcza.pllalehistorial7,121681,21961377,i-wojna-swiatowa-kto-wywolal-ten-armagedon.
html,dostęp20.10.2017.
225Dotragediidoszło,kiedytomłodyserbskinacjonalistazBośniGawriłoPrincip
zastrzelił28czerwca1914r.wSarajewieaustriackiegonastępcętronuFranciszkaFerdy-
nandaijegożonę.Śledztwowykazało,żezamachowiecdziałałwporozumieniuzserbską
organizacjąterrorystycznąnCzarnaRęka”
,którejkwateragłównaznajdowałasięwBelgra-
dzie.NatejpodstawieAustriaoskarżyłaSerbięocichepopieranienCzarnejRęki”iuczyniła
jąodpowiedzialnązamorderstwopopełnionewSarajewie.
226Zob.więcej:A.Cayen,Auservicedelecolonie,Bruksela1938,s.58.
95
