Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UdziałspecjalistówzagranicznychwrozwojuStaropolskiegoOkręguPrzemysłowego
17
przykładykrajów,którychprzemysłudałosięrozwinąćzapomocązagranicz-
nychtechnologii.Byłyto:JaponianaprzełomieXIXiXXw.,ajeszczewcześniej
(dotegoprzykładusięgasięrzadziejzprzyczynpolitycznych)Prusy(głównie
Śląsk)naprzełomieXVIIIiXIXw.Tamwłaśniedokonałasięefektownaindustria-
lizacjadziękiwprowadzeniuzagranicznejtechnologiiispecjalistów,zorganizo-
wanaprzezsprawnąadministracjępaństwową,głównieWyższyUrządGórniczy
weWrocławiu.Totenprzykładinspirowałwielupolskichreformatorów(Ferdy-
nandNax,JózefWybicki,JacekJezierski,Małachowscy),atakżekrólaStanisła-
waAugustaPoniatowskiegoiwdużymstopniuStanisławaStaszica.
OstatnikrólpolskiStanisławAugustPoniatowskiijegootoczeniezainicjowali
poznanieiwykorzystaniezasobówkruszcowych.Dlarealizacjiswychplanów,
głównieodnośniedogórnictwakruszcowegotzw.fabrykiMiedzianejGóryoraz
kopalnictwasoli,potrzebowałznającychsięnagórnictwieihutnictwiefachow-
ców.Tozjegoinicjatywyzatrudnianospecjalistówzagranicznychiwysyłanosty-
pendystówkrólewskichnastudiazagraniczne,główniedoAkademiiGórniczej
wSchemnitziweFreibergu.Wysiłkiteiosiągnięciaprzekreśliłupadekniepod-
ległościw1795r.
NaziemiachpolskichwXIXw.jedynąwyższąszkołątechnicznąbyłapowoła-
nazinicjatywyStanisławaStaszicaw1816r.SzkołaGórniczawKielcach,zwana
takżeAkademiąGórnicząlubSzkołąAkademiczno-Górniczą.Powiązanabyła
personalnieiprogramowozGłównąDyrekcjąGórniczą,równieżzlokalizowaną
wKielcach.Szkoładziałałakrótko–tylkodo1826r.–alejejrangaiznaczenie
byłyniedoprzecenienia.Absolwentówakademii,szczególniewedługobecnych
kryteriów,niebyłowielu.Wciągutakkrótkiegoczasustudiowałotamok.100
elewów,ukończyłojąok.40–45.Jednakwykształceniezdobylitamnajlepsipol-
scyinżynierowiegórniczyimetalurgowie,którzyzarządzalipolskimprzemysłem
dokońcaXIXw.2
Postłumieniupowstanialistopadowegow1831r.,wzaborzerosyjskimzli-
kwidowanopraktyczniewszystkieistniejąceszkoływyższe.Niebyłowięcodtej
porymożliwościuzyskaniawyższegokształceniatechnicznego.WKrólestwie
Polskimfunkcjonowałteżzakazstudiówwszkołachzagranicznych.Wzaborze
pruskimszkółwyższychniebyłowcale,wGalicjidopierow1844r.otworzono
AkademięTechniczną,przekształconąw1877r.wPolitechnikę.
Dlategoteżwwarunkachdotkliwegodeficytukadrzatrudnianiespecjalistów
zagranicznychbyłowarunkiemkoniecznymdorealizacjiambitnychprogramów
2M.in.JerzyCieszkowski,AntoniKlimkiewicz,JacekLipski,JózefSkalskiiinni;zob.J.Szcze-
pański,AbsolwenciAkademiiGórniczej(SzkołyAkademiczno-Górniczej)wKielcach,„StudiaKielec-
kie”1998,nr3,SeriaHistoryczna,s.5-14.
