Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czymjestmobbing?
15
wkrajachskandynawskich2,gdziejużpierwotnienaokreślenietegorodzaju
zachowańużywanopojęcia„mobbing”(Olweus,1993).Termintenwywodzisię
zetologiiiopisujesytuację,wktórejgrupaptakówatakujepojedynczegoosob-
nika.Przejętogoztejdziedzinywiedzyizaczętostosowaćdoopisuagresjiwśród
uczniów–początkowebadaniadotyczyływłaśniegrupdzieciznęcającychsięnad
jednostkami.ZczasemOlweusprzyznał,żeprzemocstosowanawsytuacji„jeden
najeden”jestbardziejpowszechnaniżprzemocgrupywobecpojedynczego
dzieckaiangielskiesłowo„bullying”stałosiębardziejpopularnewpublikacjach
anglojęzycznych.
Pracepoświęconemobbingowiwszkoledefiniowałygojako„systematyczne
wykorzystywaniewładzy”(SmithiSharp,1994,s.2).Farrington(1993)zauważa,
żemobbingmożemiećcharakterfizycznylubpsychicznyistanowiakt,którego
intencjąjestzranienieczyskrzywdzenieinnegoczłowieka.Cechydefinicyjnemob-
bingu,odróżniającegoodogólnejagresji,topowtarzalnośćinierównowagasił,
słabszapozycjaofiary,aprzeztojejwiększenarażenienaskrzywdzenie.Wśród
badaczymobbinguszkolnegopanujeogólnazgodaodnośniedotejdefinicji,choć
niektórzyzauważają,żezachowanianiekonieczniemusząsiępowtarzać,byzostać
sklasyfikowanejakomobbing,iżejednorazowyincydentmożebyćtakprzykryitak
niszczącydlaofiary,żebędzieżyławstrachuprzedjegopowtórzeniem(np.Besag,
1989).Kiedyzapytamyozdaniemłodychludzi,rodzicówczynauczycieli,okażesię,
żeichdefinicjamobbinguniezawszepokrywasięztąprzyjętąprzeznaukowców.
MonksiSmith(2006)odkryli,żedziecimająznacznieszersządefinicjęmobbingu
niżmłodzieżidorośli.Dzieciwwiększymstopniuniżstarsiuczestnicybadaniamie-
szałyagresjęimobbing,wmniejszymstopniuzaśzwracałyuwagęnapowtarzalność
inierównowagęsił(patrzSmith,rozdział3).
Wbadaniachpoświęconychzjawiskumobbinguwróżnychkrajachkonieczne
byłouwzględnieniezmiennościpojęćwystępującychwróżnychjęzykachikul-
turach.Różnicewystępująnawetmiędzypaństwami,wktórychobowiązujeten
samjęzykurzędowy.Naprzykładwkrajachanglojęzycznychpojęcie„bullying”
jestczęściejużywanewWielkiejBrytaniianiżeliwStanachZjednoczonych,gdzie
raczejpojawiasiętermin„wiktymizacja”3.Smithwrazzzespołem(2002)przyj-
rzałsiępojęciomstosowanymdoopisuzachowańwchodzącychwzakresdefinicji
2
Wgruncierzeczywróżnychkrajachprowadzonobadaniaczyobserwacjeniezależnie.
W1976r.BrodskyopublikowałksiążkęTheharassedworkerpodejmującąproblematykęrodza-
jówagresjiwobecpracowników.WtymsamymczasieOlweusprowadziłbadanianadprzemocą
rówieśnicząwgrupachszkolnych.Jednakżesystematycznebadaniaprowadzonebyłynajwcześniej
właśnienadmobbingiemwśrodowiskuszkolnym(przyp.red.nauk.).
3
WStanachZjednoczonychprzeważniepiszesięozjawisku„harassment”(nękanie)ijego
odmianach:nękaniufizycznym,psychicznymiseksualnym.Ponadtopojawiająsiętakieokreśle-
nia,jak:stygmatyzacja,wiktymizacja,tyrania(przyp.red.nauk.).
