Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Rozdział1.Rekonstrukcjapojęciaprzemocyidziałaniapolitycznego
społeczeństw,takżezachodnich.Niemożnazatemaprioriodrzucaćprzemocy
jakozjawiskaniefunkcjonalnego.
Przemocnależycharakteryzowaćtakże,ponowniewbrewintuicyjnymod-
ruchom,jakonarzędzieporządkotwórcze.ChoćtypowedlaZachoduujęcia
normatywneodrzucająjąicharakteryzująjakoniedopuszczalną,wrzeczywi-
stościzjawiskotojestwszechobecnetakżewsystemach,któredeklaratywnieje
potępiają.Przemocbowiemprzejawiasięwwieluformachikontekstach,nie-
jednokrotnie(jeślinieprzeważnie)pozostajewręczukrytaprzedoczamispo-
łecznejwidowni.
Zgodniezwcześniejszymiustaleniamidefinicyjnymiprzemocsłużyprzede
wszystkimskłonieniukogośdopostępowaniazgodnieznarzuconąwolą.Wolą
nadrzędną,władczą,uoasabiającąlubdążącądookreślonego,obiektywnegolub
wyobrażonegoporządku.Innymisłowy,przemocsłużypodporządkowaniuwy-
mogomokreślonegosystemu.
AntropologBronisławMalinowskistworzyłużytecznypodziałwymogówsy-
stemunadwapoziomy:kulturowy(symboliczny)orazstruktury(instrumen-
talny)systemu.
Tabela1.WymogipoziomówsystemuwgMalinowskiego
(1)Wymogisystemusymbolidostarczających
informacjiniezbędnejdoprzystosowaniasiędo
środowiska
(2)Wymogisystemusymbolidostarczających
poczuciakontrolinadludzkimlosemizdarze-
niamiprzypadkowymi
(3)Wymogisystemusymbolidostarczających
członkomspołeczeństwapoczucianwspólnoto-
wegorytmu”wżyciuicodziennychczynnoś-
ciach
-
Poziomkulturowy(symboliczny)systemu
(1)Wymógprodukcjiidystrybucjidóbrkon-
sumpcyjnych
(2)Wymógspołecznejkontroliiregulacjiza-
chowań
(3)Wymógkształcenialudziwkwestiachtrady-
cjiiumiejętności
(4)Wymogiorganizacjiiegzekwowaniastosun-
kówwładzy
Poziomstruktury(instrumentalny)systemu
Źródło:J.Turner,Strukturateoriisocjologicznej,Warszawa2019,s.20.
Wziąwszypoduwagę,żeprzemocwystępujewdużymzakresieróżnorod-
nościform,możnapokusićsięoprzypisanietegozjawiskadoposzczególnych
wymienionychaspektówwymagańsymbolicznychiinstrumentalnychsyste-
mu.Szczególnieużytecznaokazujesiętutajkategoriaprzemocysymbolicznej,
odbierającejczłowiekowimożliwośćpodejmowaniadecyzjicodoprzyjęcialub
