Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teren
zapewniałypodstawowybyt,musieliparaćsięuprawąziemi0Wspólne
zajęciazbliżałyśląskąspołeczność,dlaktórejrolnictwoażdoXIXwie-
kustanowiłopodstawoweźródłoutrzymania0Zmianętychstosunków
przyniosłarewolucjaprzemysłowa,którapociągnęłazasobąradykalne
przeobrażeniawsferzedemograficznej,gospodarczejikulturowej0Stabilną
istosunkowodobrąpozycjętutejszejludnościstopniowo(odXVIwieku)
pogarszałypolitykazarządcówimiejscowejszlachtyorazdotkliweznisz-
czeniawojenneiklęskiżywiołowe,którychciężarymusieliponosićzwykle
najbiedniejsi0
Jednymznajistotniejszychkomponentówdecydującychoobliczukul-
turowymŚląska,zwłaszczaziemcieszyńskich,byłajegoróżnorodnośćwy-
znaniowa0Egzystowałytu–dominująceodśredniowieczachrześcijaństwo,
judaizm,awdobieReformacji,takżeprotestantyzm0NaŚląskchrześcijań-
stwodotarłodwomadrogami–zapośrednictwemNiemcówwrazzich
ekspansjąpolitycznąipanowaniemorazzasprawąśw0Metodego,który
najprawdopodobniejwlatach880–882przybyłzmisjąszerzeniasłowa
bożegoażnaMorawy,sąsiadującezCieszyńskim0Śladytradycjichrze-
ścijaństwasłowiańskiegoutrzymywałysiętujeszczewczasachBolesława
Chrobrego,alepodnaporemkościołałacińskiegomusiałyustąpić0Tutejszą
kulturękształtowałyprądykulturoweioświatowesąsiadującychdiecezji:
krakowskiej,wrocławskiejipraskiej0
IstotneznaczeniewdziejachŚląskaodegrałaReformacja,któraprzerwa-
łahomogenicznośćreligijnątegoterenu0Wewnętrznykryzyswkościele
katolickimorazkoniecznośćponoszeniawysokichkosztówutrzymania
dóbrkościelnychspoczywającanamieszkańcach,stałysięprzyczynąpo-
pularnościnowegowyznania,któredotarłotuniedługopowystąpieniu
MarcinaLutraw1517roku0ŚląskstałsięostojąBraciCzeskichorazlutera-
nów110NapoczątkudrugiejpołowyXVIwiekunaukiLutraskupiływielu
zwolenników,zwłaszczawśródszlachtyimieszczan,którymciążyłydzie-
sięcinyiinnepodatkinarzeczkościołaitutejszychzakonów0Wyznawcy
nowejkonfesjiprzejęlikatolickiedobraiświątynie,adaptującjenawłasne
potrzeby0Niestetyliczneznichzniszczonobezpowrotnie12.
Wkrótcejednakfalaprotestantyzmu(głównieluteranizmu)ustała0Re-
katolizacjamiałaintensywnyprzebiegzwiązanyzwielomarestrykcjami,
11Ibidem,s064–690
12J0Matuszczak:StanbadańnadsakralnymbudownictwemdrewnianymnaGórnymŚląsku0
Katowice19600
19
