Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
41■AleksanderMaksimczuk,MartaWiszniewska,AndrzejSęk
granicyuwarunkowanabyłaokreślonąsytuacjągeopolityczną.Wlatach90.
ubiegłegowiekuinapoczątkunowegotysiącleciabyłajużzależnaodza-
chodzącychprocesówtransformacjipolityczno-gospodarczejiodstarań
ointegracjęzeWspólnotąEuropejską.Umownyokrestrzeciprzenikalności
polskiejgranicyzostałspowodowanywejściemPolskiwstrukturyUniiEu-
ropejskiej,atymsamymwstrefęSchengen.Wciążotwartepozostajepytanie,
czykiedyśbędziemymielirealnązdolnośćdouczynieniagranicycałkowicie
przepuszczalnej?Byłbytoumownytzw.czwartystopieńjejprzepuszczalności.
Podsumowanieiwnioski
Granicepolityczne,zwłaszczawwarunkachdynamicznegoprocesudemokra-
tyzacjiiintegracjieuropejskiej,niemusządzielićidezintegrować.Wszystko
bowiemzależyodichcharakteru-czysątograniceprzynajmniejdostatecz-
nieprzepuszczalne,mającewwieluprzypadkachcharakter„informacyjny”
,
czyteżsątogranicesłaboprzepuszczalne,gdziekażdy,ktodecydujesięnajej
przekroczenie,jestzdefinicjipodejrzany(kontrolowany)?Likwidacjagranic
niejestprocesemaniłatwym,aniautomatycznym,aniteższybkim.Alejeśli
nawetmiałobysięspełnićto,cojestmodelemdocelowym,toitakpozostaną
obszaryprzygranicznejakoproduktywielowiekowychpodziałówijakojedne
zprzejawów„europejskiegoparadoksu”43.
Ujmującsyntetyczniecałośćtutajczynionychrozważań,możnawysunąć
konkluzję,żepojawiającąsięwwieluśrodowiskach-zwłaszczagospodar-
czych-wizjęświatabezgranic,jaknaraziemożnauznaćjeszczezaniemoż-
liwądozrealizowania.Wydajesię,żedecydująotymdwiezasadniczebariery.
Jednąznichjestnadalsilneprzywiązaniewielunarodówdowłasnychteryto-
riów(określającychtymsamymichsuwerenność).Drugąprzeszkodą-można
tuzaryzykowaćstwierdzenie,żewręczzasadniczą-jestwystępowanienara-
stającejpresjimigracyjnejludnościznajbiedniejszychczęściświatadokra-
jównajbardziejrozwiniętych.Brakkontroliprzepływuosóbwtymobszarze
mógłbyspowodowaćnieobliczalne(niekorzystne)konsekwencjeekono-
micznedlacałejgospodarkiświatowej.Niemniejważnemogłybybyćteż
kwestieniewykluczonychnapięćspołecznych,któreodpewnegoczasumają
przecieżmiejsce(np.w2005weFrancji),zobecnieniekwestionowanąjuż
43R.Zenderowski,GraniceEuropy-granicewEuropie,„Odra”2003nr2.
