Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
MałgorzataŁoboz
Amyśmywłaśniecałydzieńdzisiejszypoświęciliczciichwaletego
wielkiegoświętego:Patriarchy,Apostoła,bohateraKościoła,zwiedzając
jużtogróbjegoimiejsceurodzeniawAsyżu,jużtorozpamiętująclub
rozmawiająconim,ojegoniezrównanychpracachizasługach,azwłasz-
czacudownychwpływach,jakiewywarł,niemyślącotem,nakrajswój,
wiekswój,naświatcałyinawiekiprzyszłe[…].Aoto,jaksłyszęod
Adama,tentowłaśnieczłowiek,najcichszy,najuboższy,najpokorniej-
szy,któryubóstwoipokoręzaszczytziemskiejchwałyicnotypoczytał,
stałsięwskutekczynówswoichinatchnieńduchowychnaprawicielem
ówczesnegoKościołaiobyczajunarodówwogólności,przezwpływ
swójicałegozakonunapapieżówikrólów,stałsięożywicielemwszyst-
kichnaukisztukpięknychweWłoszech(któresiępotemstamtądna
światcałyrozeszły),przezwpływnaduchamędrcówiartystów,którzy
samisięnaprzódduchemjegoprzejęli,aprzezeńjakwłasnyswójtalent,
takzkoleinaukęisztukęnanajwyższynaówczasszczebelichpodnie-
śli,inowyimacałkiemchrześcijańskikieruneknadali.Najświetniejsze
wiekipotęgichrześcijaństwa,odXIIIdoXVIwieku,największewnich
postacihistoryczne,naukoweiartystyczne,wszystkotoprostymkolo-
rytemwypływaztegoduchaWiaryiMiłościchrześcijańskiej,który
św.Franciszekpoczułnaprzódirozwinąłsamwsobie,apotemsłowem
iprzykłademswoimwszczepiłiożywiłwswychuczniach,cogojużda-
lejrozszerzylipoświecie.-Niemogłemwprostwyjśćzpodziwienia,że
słyszącdziśtowszystkoodAdama,którywszystkodowodamipopierał,
nicnigdydotądotymniesłyszałem[…]9.
Niewątpliwie,Mickiewiczwyznaczyłwskazówkęinnympoetom,mimoże
romantycznydorobekfranciszkańskijestniewymiernyipominiętywbada-
niachliteraturoznawczych.JedynieFranciszekBielakwartykuleMotywy
franciszkańskiewliteraturzepolskiej
10
powoływałsięnaKantatęśw.Franciszka
WładysławaSyrokomliorazdrobneutworyOdyńcazjegodwiema,opartymi
namotywachKwiatków,poetyckimiopowieściamizatytułowanymiZżycia
św.FranciszkazAsyżu(1868),aJózefBirkenmajeruzupełniłterozważania
oMotywyfranciszkańskiewtwórczościA.MickiewiczaiJ.Słowackiego11.
KiedyrozeszłysięwspólneszlakizMickiewiczem,ZaleskiwybrałwFon-
tainebleauemigracyjnąizolację,wykorzystującelementyChateaubriandowej
9A.E.OdyniecwliściedoJ.Korsaka(4.07.1830r.).Ibidem,s.386-387.
10Zob.F.Bielak:Motywyfranciszkańskiewliteraturzepolskiej.nPrzeglądWspółczes-
ny”1927,nr64.
11Zob.J.Birkenmajer:MotywyfranciszkańskieuMickiewiczaiSłowackiego.„Ruch
Literacki”1927,nr10.Por.M.Łoboz:nWyszłoogromnesłońceistanęło…”.Franciszkańska
kosmogoniaromantyków.W:Pejzażekultury.PraceofarowaneprofesorowiJackowiKolbu-
szewskiemuw65.rocznicęJegourodzin.Red.W.Dynak,M.Ursel.Wrocław2005,s.132.
