Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
studiowałem.Wychowanywkatolickiejrodzinie,głębo-
kowierzący,przepojonytomizmem,Gilsonporuszałsię
wmyśliśredniowiecznejjakwswoimżywiole,ujmował
jąodwewnątrz,traktowałjakowłasną,alezarazembył
wpełniświadom,żezwracasiędoczytelników,dlaktórych
większościjestonaczymśnieznanym,byniepowiedzieć:
egzotycznym.ToteżużywałjęzykafilozofiiXXwieku,by
pokazać,żeproblematykapodejmowanaprzezmyślicieli
średniowiecznychpozostajeaktualnaiżenienastąpiłotu,
wbrewobiegowejopinii,żadnezerwanieciągłości,gdyż
Kartezjusz,uważanyzajegoautora,sambyłdziedzicem
ikontynuatoremtradycjischolastycznej.Mojasytuacjaby-
ładokładnieodwrotna.Przychodziłemzeświatalaickiego.
Religięznałemzksiążek,niezprzeżyć,amyśleniejejka-
tegoriamibyłomicałkowicieobce.Wprawdziedyskusje
naseminariumprof.LudwikaChmaja,poświęconymso-
cynianizmowiifilozofiiXVIIiXVIIIwiekuorazlektu-
rydotycząceantytrynitaryzmu,pismaBayle’a,Leibniza,
siedemnastowiecznychkalwinistów-przybliżałyniektóre
problemyteologiczne,alewszystkotonieprowadziłoby-
najmniejprostądrogądozrozumieniaautorówśrednio-
wiecznych.PozwalałynatopraceGilsonawtejmierze,
wjakiejodsłaniałystrukturępojęciową,wktórejobrębiepo-
jawiałysięichpytania,coczyniąc,nadawałysenszarów-
notympytaniom,jakiudzielanymnanieodpowiedziom,
atymsamym-powodowanymprzezteodpowiedzikontro-
wersjom.PóźniejdołączylidoGilsona:StefanSwieżawski,
októrymniżej,Marie-DominiqueChenuzjegowspania-
łymiwprowadzeniamiwteologięXIIiXIIIwieku,Henri
deLubacijegodziełoośredniowiecznejegzegeziebiblij-
nej,jejroliwżyciuumysłowymijejwpływienakształ-
towaniepostawwobecodległejprzeszłości,ErnstKanto-
rowicz,najbardziejprzenikliwyanalitykśredniowiecznej
myślipolitycznejihistorycznejzarazem,ijedennieme-
diewista,ArthurO.Lovejoy,autorniezwykleinspirującej
książki,TheGreatChainofBeing,próbyodtworzeniaza-
sad,jakimirządziłosięmyślenieoświeciewepoceprzed-
nowożytnej.
Przypomocytychprzewodnikówwgryzałemsięwteks-
tyscholastyczne,poszerzałemkrągmoichlekturźródło-
14
