Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historie
27
iZgierz34.Przybywającymimigrantomrządzapewniłszeregudogodnieńiprzy-
wilejów.ZnajdowalisięonipodopiekąKomisjiRządowejSprawWewnętrznych
iPolicji.W1820r.przyznanoimnadziesięćlatprawodobezpłatnegopobie-
raniamateriałubudowlanegozlasówpaństwowych.Namocyukazucarskiego
z9kwietnia1822r.zwolnionoichodkwaterunkuwojskowegownaturzenaczas
odtrzechdosześciulatpoprzesiedleniu,anamocyukazuz15/27kwietnia1824r.
zapewnionorękodzielnikomprodukującymwyrobywełnianeutrzymaniewmocyza-
kazuprzywozutychwyrobówzzagranicy.Osadnicyotrzymywalibezpłatnieplac,
kredytwpostacibudynkówmieszkalnychwznoszonychnakosztskarbupaństwa
orazzasiłkipieniężne.Samiosadnicy,jakiichsynowieurodzenizagranicą,byli
zwolnieniodsłużbywojskowej.Imigranciotrzymywalirównieżzwolnienieodcła
nawwożonyinwentarz,jakteżlicencjeuprawniającedoprzywozuzezniżkącelną
lubbezcłapotrzebnychprzybyszomsurowcówbądźgotowychwyrobówzzagra-
nicy.Byłytolicencjestałe,niezaśjednorazowe.
W1822r.utworzononapotrzebyfinansowaniakolonizacjifunduszprze-
mysłowy,któryw1823r.osiągnąłwysokość127,5tys.rubliiwkolejnych
latachutrzymałsięnatympoziomie35.Ztegoźródłafinansowanebyłyróż-
negorodzajuzapomogi,pożyczkiikredyty36,jakrównieżtworzeniemiejsc
34Ibidem,s.15orazG.Missalowa,Studianadpowstaniemłódzkiego…,s.63.
35R.Luxemburg,Rozwójprzemysłu…,s.10.Oróżnorodnychformachpomocydlaosadnikówpi-
sząteż:A.Jezierski,HandelzagranicznyKrólestwaPolskiego1815-1914,Warszawa1967,s.15
orazG.Missalowa,Studianadpowstaniemłódzkiego…,s.62;Z.Małecki,Studianadźródłami
kapitałów…,s.18,77-79i145.Tenostatnipodajeprzykładykredytobiorców,doktórychna-
leżaławiększośćzakładówłódzkich.WśródkredytobiorcówkorzystającychzkredytówBanku
Polskiegoznaleźćmożnanazwiskaczołowychfabrykantówłódzkich:LudwikaGeyera,Marcina
Petersa,KarolaFryderykaMoesa,K.Schefera,DawidaLande,braciLibrachów.HenrykaSchlos-
sera,KarolaScheiblera,EdwardaEugelaiinnych.Oulgachdlaprzedsiębiorcówosiedlających
sięwKrólestwiepiszeteżA.Rynkowska,DziałalnośćgospodarczawładzKrólestwa…,s.149
iW.Kula,KształtowaniesiękapitalizmuwPolsce,Warszawa1955,s.61.
36Dużeznaczeniemiałypożyczkiudzielaneprzezrządiwładzeterenowenp.dlaKarolaMaya
iKarolaSaangera-nabudowęfabrykiwyrobówbawełnianych(1824r.),ChristianaFrydery-
kaWendischa-naprzędzalnieiwarsztatytkackie.Przykładytegotypumożnabymnożyć.
OgólnieformypomocyrząduwpostacidotacjifnansowychZ.Małeckidzielina:1)Zapomogi
stosowanesporadycznie,np.dlapokryciakosztówprzewozuzzagranicyosóbisprzętuoraz
wwypadkachnadzwyczajnychtrudnościgospodarczych.Przeznaczoneonebyłynazago-
spodarowaniesięniezamożnychrękodzielnikówpodczaspoczątkowegookresuichpobytu.
Byłytonaogółniewielkiekwoty.2)Kredyty-główniezeźródełpublicznych-tzn.skarbu
państwa,apóźniejBankuPolskiego.Dzieliłysięonena:
(a)kredytyinwestycyjne-długoterminowe,któredominowałynapoczątku-główniebyły
tokredytybudowlane;tedzieliłysięzkoleinapożyczkinabudownictwoprzemysłowe
imieszkaniowe;teostatnieudzielaneraczejzzasobówkomunalnychwładzterenowych,
tzn.naszczeblumiastwojewódzkich;
(b)kredytyobrotowe,średnio-ikrótkoterminowe.Z.Małecki,Studianadźródłamikapita-
łów…,s.26-29,39-41.
