Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SłowooProfesorzeAndrzejuFlisie
Ciemnośćjestcierpieniemumysłu.
Obscurityispainfultothemind…„Ciemnośćjestcierpieniemumysłu”–totłumaczenie
powiedzeniaHume’adośćdobrzeoddajezwięzłąelegancjęangielskiegooryginału,aleczyni
tokosztemutratykilkuodcieniznaczeniowych.Bo„obscurity”tonietylkociemność,lecz
równieżbrakświatła,którewinnooświecaćludzkąmyśl.Odtegosamegołacińskiegoźródło-
słowucoangielskie„obscurity”pochodzinasz„obskurantyzm”,alewtymkontekściebyłby
onzbytmocny.Hume’owiniechodziłotylkoo„zatwardziałągłupotę”,lecztakżeozwykły
brakzainteresowaniawiedzą.
Takrozumianaciemnośćjestcierpieniemumysłu.Tymbardziejniebezpiecznym,imbar-
dziejnieuświadomionym.Podobniejaknieuświadomionachorobajestbardziejniebezpieczna
oduświadomionej,boniezwracauwaginakoniecznośćsięgnięciapolekarstwo.
Jeżelibrakwiedzyjestcierpieniem,towiedzapowinnabyćprzyjemnością.Itakjestrze-
czywiście.Tych,cowiedzą,nietrzebaotymprzekonywać,bowiedzą;atych,cożyjąwnie-
ustannejciemności,itaknicnieprzekona.Humepisze,żegdybynawetzuprawianianauki
niebyłożadnychpraktycznychkorzyści,itakwartobyłobyjąuprawiać,ponieważzaspokaja
„niewinnąciekawość”(innocentcuriosity)…
MichałHeller,Jakbyćuczonym,Kraków2009,s.10.
ProfesoraAndrzejaFlisa,któremudedykujemyniniejszytom,zpewnościąnietrzeba
byłoprzekonywaćdonauki,dowiedzy.Jakniktinny,wiedziałon,wjakisposóbpeł-
nymigarściamiczerpaćprzyjemnośćzuprawianianauki,jakzaspokajaćinieustan-
niepobudzać,pielęgnowaćowąnaiwnąciekawość,którapozwalauczonemupatrzyć
naświatspojrzeniemzawsześwieżymipełnymzdziwienia.UProfesoraciekawość
tawywoływałatakżeciągłyniepokój,niekiedyprzeradzającysięwgwałtownąiryta-
cję.Towszystkosprawiało,żeAndrzejFlisnieustanniewybiegałdoprzodu,zpasją
szukałnowychwyzwań,stawiałprzedsobąnowezadania.Czasemposzukiwania
terodziłyotwartąkonfrontację,niezawszemiłądlajejuczestników,zawszejednak
niezwykletwórcząiowocną.
Towłaśnietaciekawośćbyła–jaksięwydaje–głównymautoremjegobiogra-
fiinaukowej.Jeszczewszkoleśredniej,jaksammówił,chciałbyćdziennikarzem.
Chciałszukaćidociekać.Niegodziłsięnażyciewciemności.Dziwiłsię,żeinnym
ciemnośćnieprzeszkadza.Splotróżnychwydarzeńpchnąłgojednakkukarierze
akademickiej.Rozpocząłjąodstudiówsocjologicznych,któreukończyłw1976
roku,przedstawiającpracęmagisterskądotyczącąwyjaśnianiaholistycznegoihisto-
rycznegouKarolaMarksa.Wartowspomnieć,żewswejpracyniestarałsięwża-
densposóbzweryfikowaćtrafnościteoriiuczonego,chciałsięnatomiastdowiedzieć,
