Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DPróżnowaniabyłwielkinieprzyjaciel[iii],wszystekprawieczas
napożytecznełożyłzabawy,anajbardziejwczytaniu
ipisaniubyłnieprzepracowany”72
TajemnicęefektywnościWęgrzynowiczawyjawiłnamjegowspółbrat.PisałJaro-
szewicz,żenigdynierozstawałsięonzksiążkami,wykorzystująckażdąsposobność,
abyczytać:nDlatego-jakpisał-wkażdejokolicznościimateryidoskonalemówił,
gdyżniepoliczoneczytałksięgi,aprzydziwnieszczęśliwejpamięcipożyteczneznich
zbierałnauki”73.NieprzypadkowowprzedmowiedoAlphabetum[...]MariaeWęgrzy-
nowiczprzywołałpracęJeremiasaDrexelaAurifodinaartiumetscientiarumomnium
excerpendisolertia[...](Alp,AdLectorem,k.[b
4]r).Spośródpracstricteteologicznych
tegoautora(traktatów,zbiorówkazań,antologii)tęwyróżniacharakternapołymeto-
dologiczny.Arsexcerpendi,którązaprezentowałjezuita,byłasztukąmającąpoprawiać
efektywnośćczytania,zgodniezzasadąnnihilergoumquamlegamus,quodnonexcer-
pamus”74.WprawdzieJaroszewiczwspominaondziwnieszczęśliwejpamięci”,jednak
sposóbopracowywaniamateriału,uwagigdzieniegdzieczynioneprzezWęgrzynowi-
cza,zdająsiępotwierdzaćdziałaniewedługzasadyDrexela:ninnumeralegere,multa
excerpere,plurimaconscribere”75.
Jestjeszczejednoniezwykłeświadectwo,którepozwalaodpowiedziećnapytanie,
jakwśródtyluobowiązkówzdołałWęgrzynowicz,wstosunkowokrótkimczasie,tak
wielenapisać.TozachowanyrękopiszbiorukazańSyllabusMarianus.Znajdujesięon
wkrakowskiejbibliotecereformatów76.W58z70kazańodnotowałWęgrzynowicz
datęrozpoczęciaizakończeniapracynadtekstem.Pisanierozpoczął7lutego1713
roku,zakończył19czerwca1714.Najczęściejpisałod4do7dni.Razzdarzyłosię10,
raz12,raz13.Tylkowjednymprzypadkuprzerwajestdłuższa,kilkudziesięciodnio-
wa.Wiadomo,żewroku1713pełniłfunkcjęgwardianakrakowskiegoklasztoruoraz
rozpocząłpracęlektoraigwardianaweLwowie.Datowaniakazańpozwalająwskazać
czasjegoprzenosinzmiejscanamiejsce.Kazanie29.(Ho)77rozpoczynawWieliczce
wdniu13września1713roku.Najegokońcuniemadaty,tylkoadnotacjanIterad
capitulum”.Byćmożekolejne30.(Hu)próbowałpisaćwtrakciekapituły,bopierwot-
nadatazostałaprzekreślonaipoprawionana19stycznia1714roku(zakończył22I).
72F
.Jaroszewicz,dz.cyt.,s.378.
73Tamże,s.378.
74J.Drexel,Aurifodinaartiumetscientiarumomniumexcerpendisollertia,omnibuslitterarumamantibus
monstrata,Antverpiae1638,s.13.
75Tamże,s.58.
76{SRB,poz.261}.Rękopismawymiary21x7x4;oprawatwarda,mocnozniszczona.Brakkarty
tytułowej,całośćjestzszyta,składasięz278kart.Rękopistenopisujęw:M.Kuran,Orękopisie„Melodyi
Ś[więtego]Kazimierza”AntoniegoWęgrzynowicza-spostrzeżeniaiuwagi,[w:]„Fonsomnishonesti”-olite-
raturzewsłużbiewartości:tradycjaantyczna,kulturaziemiańska,encyklopedyzmikomunikacja.Studia
ofiarowaneProfesorMariiWichowejw70.rocznicęurodzini45.rocznicępracynaukowej,red.M.Kuran,
Łódź2020,s.271–293.
77Każdemuzkazańprzypisanajestokreślonasylaba,którajeinicjuje,stądtakieichoznaczenie.
~45~
