Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przezroczysty-znaczeniaikonotacjesemantycznewjęzykupolskim
27
zpolasemantycznegouregulowańprawnych(zawszewliczbiemnogiej),takie
jakreguły,zasady,przepisy.Wpołączeniuznimiprzymiotnikprzybierasubtelnie
odmienneznaczenie:Cjawny,pozbawionyukrytychzapisów,uczciwy,zrozumiały
dlakażdego)30(por.Prostaspółkazo.o.ofarującapożyczkiprzedewszystkimmusi
posiadaćprzezroczystereguły31;Zasadywobuprzypadkachsątakiesame-unich
przezroczystaurnaunasprzezroczysteprzepisy
32
;Wprzypadkukredytówradzę
współpracowaćzdużymibankami,któremająnprzezroczystezasadyiprocedury”
33
).
Takrozumianąprzezroczystość(jawnośćsprzężonazuczciwością)MarekBieńczyk
określamianemnnormatywnejzasadyfunkcjonowaniapaństwaiinstytucji”
34
.
Jejnakazowylubpostulatywnycharakterpotwierdzadużaliczbawykładników
modalnoścideontycznej,którepojawiająsięwbezpośrednimsąsiedztwiefrazno-
minalnychzawierającychprzymiotnikprzezroczysty(np.musi,powinien,trzeba).
Jeszczeinnegotypuwartością-tymrazemocharakterzeczystoinstrumental-
nym35-stajesięprzezroczystośćwtychkontekstach,wktórychobiektopatrzony
cechąprzezroczystościtraktowanyjestjakoswegorodzajupośredniklubnarzędzie
służącedopercypowaniazjawiskaowiększejwadze.Wówczasprzezroczystyznaczy
tylecoCnieprzesłaniającytego,coważne,niezakłócającyodbioru)
.Dokładnietaką
informacjęniesiezesobąprzywołanawcześniejfrazaprzezroczystyjęzyk,atakże
bliskoznacznepołączeniaprzezroczystystyl,przezroczystysposóbmówienia/pisania,
przezroczystydyskurs.Przymiotnikwtymodcieniuznaczeniowymłączysięrównież
znazwamiosóbtraktowanymijakoprzedstawicieleokreślonejprofesji(np.lektor,
moderator,mówca,dziennikarz),atakżeznazwamiprzedmiotów,przyopisiepo-
stulowanegosposobuichdziałania(por.Misjonarzpowinienbyćprzezroczysty-nie
zasłaniającsobąBoga,alewmocyDuchaŚwiętegoprzyprowadzaćinnychdoPana
36
;
Mówcapowinienbyćprzezroczysty,musibyćwyrazicielemtreści,ateatralnośćtemu
30
MarekBieńczykwPrzezroczystościkilkakrotniewspominaoprzezroczystychżyciorysachoraz
przezroczystychbiografiach,czylitakich,którezostaływcałościujawnione,jakożeniezawierają
wsobieżadnychfaktówwątpliwychpodwzględemmoralnym.Przezroczystabiografiatobiogra-
fia-jakdodajeautor-nieskalana,czyliwłaśniejawnaiuczciwa(M.Bieńczyk,Przezroczystość,
op.cit.,s.5,83iin.).Nieznalazłamjednakwżadnymtekścieanijednegowystąpieniaktórejś
zwymienionychfraz,kilkanaścierazynatomiastnapotkałampołączeniatransparentnyżyciorys
orazprzejrzystyżyciorys.
31
http://forum.nlp-community.pl/zaufanie-pracownikow-a-komunikacja-w-przedsiebiorstwie-t144.
html[datadostępu:3.11.2018].
32
https://www.wykop.pl/ludzie/kapsel22/[datadostępu:3.11.2018].
33
https://forumogrodnicze.info/viewtopic.php?f=24&t=1762&view=next[datadostępu:3.11.2018].
34
M.Bieńczyk,Przezroczystość,op.cit.,s.84.
35
Por.J.Puzynina,Językwartości,Warszawa1992,s.39.
36
http://www.misje.pl/aktualnosci/wydarzenia/3725/zakonczenie-roku-w-centrum-formacji-mi-
syjnej#1[datadostępu:3.11.2018].
