Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RafałRiedel
Piketty,wswojejksiążceKapitałwXXIwiekukonfrontujeswojebadania
zneoklasycznymmodelemwzrostugospodarczego.Podsumowujeaktualny
stanwiedzynatematpodziałudochoduimajątków(począwszyodXVIIIwie-
ku)iwysuwaztegownioskidlaXXI-wiecznegokapitalizmu.Stopazwrotu
zkapitałubyła,jest,inajprawdopodobniejbędzieznaczącowyższa,niżstopa
zwrotuzdochoduiprodukcji.Nierównośćtasprawia,żemajątkizgromadzo-
newprzeszłościre-kapitalizująsięszybciej(niżtempowzrostupłac).Me-
chanizmtenjestgłównymźródłemrozwarstwienia,którezagraża-zdaniem
Piketty’ego-nietylkowartościomsprawiedliwościspołecznej,alewręcz
demokratycznymspołeczeństwom.Panaceumnatenproblem,zaproponowa-
nymprzezautora,jestprogresywny(doroczny)podatekodkapitału.Piketty
maświadomość,żeniejesttorozwiązanie,któremożebyćwprowadzonena
poziomiekrajowym.Wymagałobyonoszerokiegoporozumieniawłaściwie
wskaliglobalnej,wpierwszymrzędziePikettypostulujejednakaplikację
takiegorozwiązaniawskalieuropejskiej.
Wracającjednakdogłównegonurturozważańiposzukującwpracach
Piketty’egoważnychtreścinatematkryzysueuropejskiegoisposobówjego
przezwyciężenia,wartozwrócićuwagęzbiórCzymożnauratowaćEuropę?.
WśródźródełkryzysueuropejskiegoPikettydostrzegapolitycznerozdrobnie-
nieEuropyorazjejbrakzdolnościdozjednoczenia7.Uważawręczzaoczywi-
ste,iżeuropejskiepaństwonarodowerodemzXIXwiekuniejestodpowied-
nimtworemdonarzucaniaregułfinansowychioszczędnościowychwwarun-
kachzglobalizowanychrynkówiinstytucjifinansowych[Piketty,2016,s.13].
Zdaniemfrancuskiegoekonomisty,zarównoeuro,jakistrefaeurozostałyźle
pomyślane.Trudnojednocześniewyobrazićsobiezmienianiezasadwtrakcie
kryzysu.Podstawowymbłędembyłowyobrażeniesobie,iżmożnamiećpie-
niądzbezpaństwa,bankcentralnybezrząduiwspólnąpolitykęmonetarnąbez
wspólnejpolitykibudżetowej.Spekulacjanakursachwymianyzostałazastą-
pionaprzezspekulacjęnastopachprocentowychdługówpublicznychpaństw
strefyeuro[Piketty,2016,s.16].JakierozwiązanieproponujePiketty?We-
długniegojedynymtrwałymrozwiązaniemjestuwzajemnienie(czyliinaczej
mutualizacja)długu.Stworzeniezadłużeniawspólnegomogłobysięodbyć
metodąemisjieuroobligacji.Zkoleiwzakresiereformstrukturalnychpropo-
nujewpełniprzypisaćEuropejskiemuBankowiCentralnemufunkcjępożycz-
kodawcyostatniejinstancji.Absolutnympriorytetem,wedługPiketty’ego,
powinnobyćpowołaniepublicznejwładzyeuropejskiejzdolnejdopodjęcia
walkizrynkamifinansowymi,jakrównyzrównym.Wtymcelugotowyjest
przyznaćinstytucjomeuropejskim(np.ParlamentowiEuropejskiemu,kosz-
tempaństwnarodowych)kompetencjefiskalne.Pozostawieniepaństwomna-
7Zaśzdrugiejstronymamydoczynieniazntożsamościową”retoryką,wktórejsuweren-
nośćnarodowawydajesiębyćnadrzędnąwartością(Eriksen,2014].
42
