Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawybadawczeprzywództwapolitycznegopremiera
35
jedozachowańkonfrontacyjnych116,skłaniadozasileniaszeregówadwersarzy
odpowiedzialnegozatonaruszenieprzywódcyiposzukiwaniainnego,który
spełniłbyichoczekiwania.
Rekapitulując,politolodzypowinniwyróżniaćprzywództwopolitycznespo-
śródinnychodmiantegopojęcianapodstawiedwóchkryteriów.Pierwszytocel,
jakimjestzamiarzdobyciaiutrzymaniawładzypolitycznej,acozatymidzie,
kontrolowaniainstytucjipaństwowych.Drugiekryteriumtometodyzarządzania
istotnymizasobamipoprzezichredystrybucję,niezaśprodukcję.Determinan-
tytemająstałycharakter,dlategotworząrdzeńprzywództwapolitycznego117.
Podmiotowekryteriumwyodrębnieniapolitycznejodmianyprzywództwajest
tegowalorupozbawione.Zmiennesąprzecieżzarównozestawynarzędzi,słu-
żącychdozdobywaniaisprawowaniawładzy,jakicechyrelacjibudowanych
zotoczeniem.Niejestwobectegołatworozstrzygnąć,któreztychinstrumen-
tówiinterakcjibezsporniesą,aktórezpewnościąniesą„polityczne”.Toteż
kryteriumpodmiotowenależytraktowaćposiłkowo.
1.2.2.Zdefiniowaniepojęciaprzywództwopolityczne
Dokonującprzeglądudefinicjiprzywództwapolitycznego,MargaretHer-
mannwskazałaczterywystępującewnichpodstawowewizje118.Pierwsza
znichukazujeprzywódcęjakoinicjatoradziałaństronnikówwskazującegoich
celeikierunki.Posłuchdlaniegobierzesięzposiadaniaprzezeńpewnych
właściwościodróżniającychgoodpozostałychczłonkówgrupy.Ujęcietojest
więczakorzenionewparadygmacieatrybutywnym.Druginurtdefinicjiakcen-
tujetransakcyjnąnaturęprzywództwapolitycznego.Liderreagujenażywione
przezzwolennikównadzieje,adziękiprzyrzeczeniuichzaspokojeniawchodzi
znimiwrelację.Hermannwtensposóbstreściłanajważniejsze,jejzdaniem,
wyznacznikiparadygmatuinterakcyjnego.Trzecinurtdefinicjikoncentrujesię
nagrupiejakostroniewiodącejukładuprzywódczego.Upełnomocniaonaprzy-
wódcędodziałaniawjejimieniuinajejkorzyść.Jesttonawiązaniedoteorii
kontyngencji.Czwartepodejściedodefinicjiprzywództwapolitycznegojest
konsekwencjąskojarzeniagozreakcjąnaprzemianyzachodzącewśrodowisku
społecznym.Stylprzywództwabędziezatemprzyjmowaćformędopasowaną
dosytuacjinp.politycznej,gospodarczejlubkulturowej119.
116A.Laska,J.Nocoń,Teoriapolityki…,cyt.wyd.,s.241.
117A.Kasińska-Metryka,Proceskreacjiprzywódców…,cyt.wyd.,s.69.
118Zob.M.Hermann,Elementyprzywództwa…,cyt.wyd.,s.297-298.
119WopiniiMaciejaHartlińskiegorozróżnieniedokonaneprzezHermannposiadawalor
poznawczy,gdyżukazujeróżnemodeleteoretyczneprzywództwa,orazewaluacyjny,ponieważ
pozwalałatwiejdostrzecniuansekażdegomodelu.Zob.M.Hartliński,Przywództwopartyjne…,
cyt.wyd.,s.57.
