Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.3.SPOSTRzEGANiE
3.3.3.zaBUrzeniaPSychoSenSoryczne
Zaburzeniapsychosensoryczneobejmująnieprawidłowedoznaniazmysłowe,które–
podobni
ejakomamy–powstająbezdziałaniazewnętrznychbodźców,alektórychdo-
świadczanie–wprz
eciwieństwiedoomamów–niejestzwiązanezpoczuciemrealności.
Chorzyzachowująwięckrytycyzmwobecprzeżywanychdoznań.Zaburzeniapsycho-
sensorycznemogąmiećcharakterwrażeńlubspostrzeżeń(błysk,plusk,zapach,głos,
muzyka)lubdoznańbardziejzłożonych(doznaniawzrokowepołączonezesłuchowymi).
Wprzypadkudoznańwzrokowychdostrzeganeprzezchoregonieistniejąceprzedmio-
tymogąbyćzniekształconelubmogąmiećzmienionyrozmiarwstosunkudoocze-
kiwanego(gdywidzianeobiektysąnienaturalniemałe,uchoregowystępująmikro-
psje,agdysąnienaturalnieduże–makropsje).Rodzajzaburzeńspostrzegania,wobec
którychchorzyzachowująkrytycyzm,bywatakżeokreślanyjakoparahalucynacjelub
halucynoidy.Sąonecharakterystycznedlachoróbośrodkowegoukładunerwowego
(OUN)opodłożuorganicznym(np.padaczki,guzówmózgu).
Przykład
Choryzaczynaodczuwaćzapachpalon
ejgumy.Ni
erozglądasię,szukającźródłat
egozapachu,
kom
entujenatomiast:DOho,znowuzaczynasięatak”.
Wpraktyceklinicznejróżnicowaniemiędzyomamamiaparahalucynacjamibywanie-
łatwe–opisprzeżyćchoregoniezawszepozwalanajednoznacznezastosowaniekry-
teriumzachowanialubbrakukrytycyzmu.Chorzymiewająbowiemwątpliwościcodo
realnościprzeżyć.Zkoleiosobydoświadczająceodwielulathalucynacjinierzadkopo-
trafąodróżniaćjeodrzeczywistychdoznań,coznajdujeodzwierciedleniewwypowie-
dziachtypuUznowusłyszęgłosy”.
Dozaburzeńpsychosensorycznychnależytakżespostrzeganie(zazwyczajnapadowe)rze-
czywistychobiektówjakozmienionychpodwzględemkształtu,barwy,wielkości,lokalizacji
przestrzennej,odległościlubciężarubądźteżobiektównieruchomychjakoporuszającesię.
Chorzywidząnp.Ufalowanieścian”,zbliżaniesięioddalaniesięprzedmiotów,opadanie
suftu.Podobnedoznania,jeślidotycząciałachorego(postrzeganieokreślonychczęściciała
jakonieproporcjonalnych,zdeformowanych,zbytlekkichlubzbytciężkich,nieprawidłowo
ułożonychwzględemsiebieczytułowia),sąokreślanejakozaburzeniaschematuciała.
3.3.4.zaBUrzeniaSPoStrzeganiawłaSneJoSoByiotoczenia
Specyfcznąformązaburzeńpozostającychnapograniczuzaburzeńspostrzeganiaiza-
burzeńszerokorozumianejświadomości(patrzrozdziałdotyczącyzaburzeńświadomo-
ści)sązjawiskazaburzonejpercepcjiwłasnejosobyiotaczającegoświata.Obejmująone
depersonalizacjęiderealizację.
43