Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Umężczyznpłećteżzaczynasięodmózgu
J.Vetulani
Sukcesreprodukcyjnysamcazależyodliczbynadającychsiędozapłodnienia
partnerek.Ponieważliczebnośćobupłciprzyurodzeniujestmniejwięcejrówna,
międzysamcamitrwarywalizacjaosamice.Mózg,jakonaczelnyorgansłużą-
cydoprzeżycia,umężczyznybędzieewoluowałwkierunkunasilaniabojowych
wartościfizycznych(masaciała,siłamięśniowa)ipsychicznych(agresywność),
przydatnychwrywalizacjizinnymimężczyznamiopartnerki.Nietylkouczło-
wieka,aletakżeuprawiewszystkichgatunkówzwierzątwystępujeprzystoso-
waniemózgumęskiegodomaksymalizacjisukcesureprodukcyjnegoprzezdo-
minacjęnadrywalamiiłączeniesięzjaknajwiększąliczbąpartnerek(cocelnie
opisujepowiedzenieprzypisywanerybakomzbrazylijskiegoBahia:UNiemożna
przeleciećwszystkichkobietświata,aletrzebasięotostarać”).
Tenprzeglądmanaceluusystematyzowanienaszejwiedzynatematspecyfiki
mózgumęskiego,związanejzezróżnicowaniemanatomii,fizjologiiibiochemii
mózgu,orazwynikającegoznichbehawioru.
ROZMNAŻANiEiPŁEĆ
Wkrólestwiezwierzątzasadniczymtypemrozmnażaniajestrozmnażaniepłcio-
we,polegającenałączeniusiędwóchkomórekhaploidalnych,zazwyczajpo-
chodzącychodróżnychosobników,zktórychjednajestgametążeńską(jajem),
adruga–męską(plemnikiem).Wwynikuichpołączeniapowstajediploidalnazy-
gota,dającapocząteknastępnemuosobnikowi.Wwielutaksonachzwierzęcych,
zwłaszczaubezkręgowców,dojrzałeosobnikisązdolnedoprodukcjizarówno
jaj,jakiplemników.Takasytuacja,zwanaobojnactwemnaturalnym(herm-
afrodytyzmem),występujeuok.65000gatunkówzwierząt[2],zwłaszczawśród
ślimaków,pijawekczyosłonic.Obojnactwopojawiasięrównieżukręgowców
(zwłaszczauryb),wtymukręgowcówwyższych.Uwielugatunkówmaono
charaktersekwencyjny–osobnikirodzącesięjakosamcezmieniająwpóźniej-
szymwiekupłećnażeńską(protandria)lubodwrotnie(protogynia).Innegatun-
ki,takiejak:ślimakipłucodyszne,dżdżowniceczytasiemce,posiadajązarówno
męskie,jakiżeńskieczynnegonady,przezcomożeunichdochodzićdosamo-
zapłodnienia.Ogólnieobojnactwonaturalnejestrzadkie,występujeumniej
więcej5%gatunków.Upozostałychosobnikiprodukująceplemniki(samce)
iwytwarzającejaja(samice)mniejlubbardziejsięodsiebieróżnią.Zjawiskoto
nazywamydymorfizmempłciowym.
10
www.mededu.pl
