Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zarysdziejówpsychiatrii.Kierunkiwpsychiatrii
41
Pierwszągrupąleków,któraznalazłazastosowaniewpsychiatrii,byłybarbi-
turany.Zsyntetyzowanew1864r.,zastosowanezostałyporazpierwszyupa-
cjentówpsychiatrycznychw1904r.Wykorzystywanojeod1915r.doleczenia
metodą,,snuprzedłużonego»,którązarzuconowrazzpojawieniemsięnowych
bezpieczniejszychgrupleków.Przełomowyokazałsięrok1952,odktóregoroz-
poczęłasięeralekówpsychotropowych.Pierwszymtakimlekiembyłachlorpro-
mazyna,zastosowanazpowodzeniemupacjentówzpsychoząschizofreniczną,
należącadogrupyleków,nazwanejw1955r.przezJ.Delaya(1907-1987)
iP.Denikera(1917-1998)neuroleptykami.W1957r.R.Kuhnprzedstawiłra-
portopierwszymtrójpierścieniowymlekuprzeciwdepresyjnym-imipraminie.
WtymsamymczasieN.S.Kline(1916-1983)odkryłprzeciwdepresyjnedziała-
nieiproniazydu(1957),codałopoczątekbadaniomnadnowągrupąlekówprze-
ciwdepresyjnych-inhibitoramiMAO.
W1960r.wprowadzononarynekpierwszylekzgrupybenzodiazepin-
chlordiazepoksyd.Następnybyłdiazepam,wprowadzonydosprzedażyw1963r.
W1949r.J.F.J.Cade(1912-1980)zpowodzeniemzastosowałsolelitu
wleczeniumanii.Karbamazepina(zsyntetyzowanaw1957r.)orazamidkwasu
walproinowegosąnastępnymilekami,któreznalazłyzastosowaniewprofilakty-
cezaburzeńafektywnych.
Rozwojowipsychofarmakologiitowarzyszyłrozwójbadańneurochemicz-
nychigenetycznych,neuroimmunologicznychineuroendokrynologicznychoraz
neuropatologicznychzapomocąnowychtechnikobrazowanianarządówwe-
wnętrznych,wtymmózgu[scyntygrafia(1951),SPECT(1963),CT(1972),PET
(1978),MRI(1982),LORETA(tomografiaelektroencefalograficzna,1994)].
OstatniadekadaXXwiekuprzebiegaławnauceświatowejpodhasłembadań
mózgu.Wefekciewprowadzonodolecznictwapsychiatrycznegolekinowejge-
neracji,dającemniejobjawówubocznych.Ukoronowaniem,,DekadyMózgu»
stałosięprzyznaniew2000r.NagrodyNoblafarmakologowiA.Carlssonowi,
twórcydopaminowejkoncepcjischizofrenii(1958,1963),ineurobiologowi
P.Greengardowi(zabadanianadneuroprzekaźnictwemmózgowymorazzabada-
nianadlekamiwchorobieParkinsonaidepresji),atakżepsychiatrzeE.Kandelo-
wi(zabadanianadmechanizmemzapamiętywania).
Dominacjapsychofarmakologiiwpraktycelekarskiejwywołaładalszyroz-
wójpsychosocjoterapiiipsychiatriispołecznej.Pojawiłsięrównieżkierunekan-
typsychiatryczny,któregoprzedstawicielekrytykowalitradycyjnysystemlecz-
nictwapsychiatrycznego(R.D.Laing,1927-1989iT.S.Szasz),aniekiedyne-
gowalinawetistnieniezaburzeńpsychicznych(T.Szasz).
Innymrodzajemodpowiedzinadominacjękierunkubiologicznegobyłopo-
wstanieszkółigrupgłoszących,żeprzyczynynchoroby»nienależyszukać
wosobiezzaburzeniamipsychicznymi,alewpatologicznymotoczeniu(B.Bet-
telheim,1903-1990),czywzaburzeniachkomunikacjiwrodzinie(G.Bateson,
1904-1980ikalifornijskagrupaPaloAlto).
Dziwićmożefakt,żedopierowlatachpięćdziesiątychXXwiekuzwrócono
uwagęnastosunkiwewnątrzrodzinne,jakojednązprzyczynzaburzeń,cozapo-
czątkowałoterapięrodzinimałżeństw(N.W.Ackerman,zwanyojcemterapii
rodzinnej,S.Minuchin,J.BelliV
.Satir).
