Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
Psychiatria
nymstosunku.Ostroidokładniemożemyskupićuwagęnaniewielubodźcach,
natomiastposzerzaniepolauwagiczynijemniejdokładnym.Czynnościuwagi
mogąprzebiegaćpodkontrolą(uwagadowolna)lubautomatycznie(uwagami-
mowolna).Podręcznikiwymieniająwielefunkcjiuwagi,zktórychnajważniejsze
wydająsięjej:selektywność,czujność(trwałość,przerzutność,podzielność)
orazzakres.
Wielorakairozproszonaaktywnośćuwagiwróżnychetapachprzetwarzania
informacjipowoduje,żezaburzeniauwagisądośćpowszechne,alemałospecy-
ficzne.Wnikliwadiagnostykaposzczególnychfunkcjiuwagiwymagazastosowa-
niazłożonychtestówneuropsychologicznychimadlategoograniczoneznaczenie
praktyczne.
Nieuwaga(dekoncentracja).Jednązbardziejpospolitychskargpacjentów
jestniemożnośćskupieniasię,stanowiącazbiorczeokreśleniezaburzeńuwagi,na
któremogąskładaćsięzaburzeniaróżnychjejfunkcji.Niemożność(aproseksja)
lubograniczenie(hipoproseksja)ogniskowaniauwagiwiążąsięzwyklezjakimś
zaburzeniemjejczujnegopodtrzymywania,którewpływanazachowaniepacjenta
(niewytrwałośćwczytaniu,słuchaniu,oglądaniu,czynnościachmanualnych).
Wprzypadkunadmiernegoogniskowaniauwagi(hiperproseksja)ograniczeniejej
przerzutnościrównieżutrudniaśledzeniewydarzeńipowodujepodobneskargi.
Wahaniauwagi(koncentracji)wiążąsięzeskargaminauciążliwązmien-
nośćczujnościuwagi.Zwykletowarzysząonewahaniomwprzebieguinnych
czynnościpsychicznych.
ZABURZENIAPAMIĘCI
Pamięćpozwalanachwilowelubtrwałezachowanieinformacji,copozwalają
dokładniejzinterpretować,włączyćwsystemindywidualnejwiedzy,apotem
wielokrotniewykorzystać.Tradycyjnierozróżniasiętrzyskładnikipamięci:
1)zapamiętywanie(kodowanie,zapisywanie),2)przechowywanie(magazyno-
wanie)oraz3)odtwarzanie(przypominanie).Badanieprocesówzapamiętywa-
niawykazało,iżczęśćdocierającychdoorganizmuinformacjijestzatrzymywana
naczasniezwyklekrótki(do0,5-1s)iulegazapomnieniu(pamięćbezpośred-
nia,ultrakrótka).Możnająjednocześnieuważaćzawstępnąfazęspostrzegania
(pamięćsensoryczna).Częśćinformacjipozostajewpamięcidłużej(kilkase-
kunddokilkunastuminut)itenrodzajpamięcinazywanyjestpamięciąkrótko-
trwałą(operacyjną).Tenwstępnymechanizmutrwalaniawiążesięzkrążeniem
informacjiwobwodachneuronalnych,zzasadniczymudziałemstrukturlimbicz-
nych(hipokamp)imiędzymózgowia.Jedynieczęśćinformacjipodlegadalszym
procesomkodowaniaiutrwalania,zudziałemkorymózgu(konsolidacja),by
ostatecznieulecbezterminowemuzmagazynowaniuwpamięcitrwałej(długo-
trwałej).Zapamiętanymateriałmożebyćpotemwielokrotnieprzesuwanydo
pamięcioperacyjnej(odtwarzany)izajejpośrednictwemwykorzystywanydo
przygotowywaniaaktualnychdziałańiplanówdziałania.
Zaburzeniapamięcidzielisięnazaburzeniaocharakterzeraczejilościowym
(dysmnezje)orazjakościowym(paramnezje),wśródktórychrozróżniasię
