Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Spostrzeganiewłasnejatrakcyjnościwkontekścieprzemianbiologicznychikulturowych
Zkoleitrudnościzwiązanezopanowywaniemrólpłciowychmogąobecnie
wynikaćześcieraniasięróżnychkoncepcjikobiecościimęskości,zktórych
wynikająodmienneoczekiwania,obowiązkiiprzywileje.Tawielośćmożliwości
pozwalanaznalezieniedlasiebienajlepszychrozwiązań,aleteżwprowadza
chaos,wktórymmłodymosobomtrudnosięodnaleźć.
2.1.Akceleracjarozwojuawspółczesnewarunkiżycia
Dojrzewaniebiologiczne,mimożenależydouniwersalnychzmianrozwo-
jowych(tzw.zegarbiologiczny),podlegaswoistymmodyfikacjom,wynika-
jącymzwpływuczynnikówśrodowiskowych(kulturowych).Wostatnim
stuleciuzwracasięuwagęnawyraźneprzyspieszenierozwojufizycznego
adolescentówpodróżnymijegowzględami:antropometrycznym(np.wzrost),
zjologicznym(np.dojrzewaniepłciowe)czymotorycznym.Przyspiesze-
nietakiemożerównieżdotyczyćniektórychwłaściwościpsychicznych,na
przykładprocesówpoznawczychrozwijanychpodwpływemoddziaływań
edukacyjnych.
ZAPAMIĘTAJ
Akceleracjarozwoju(czylijegoprzyspieszenie)możeoznaczać:(1)szybkietemporozwoju
dzieckawporównaniuztempemrozwojujegorówieśników[...],(2)przyspieszenierozwoju
indywidualnegopodwpływemspecjalnychstymulacji,(3)tendencjędoosiąganiaprzezkolejne
pokoleniawyższychwskaźnikówrozwojuniżte,którecharakteryzowałypokoleniawcześniejsze
(Przetacznik-GierowskaiWłodarski,1994,s.31).
Akceleracjarozwojumożebyćzatemprzejawemdługofalowychzmian
międzypokoleniowychocharakterzeprzystosowawczym(nieewolucyjnym),
określanychmianemtrendówsekularnych,przyczymtrendysekularnewcale
niemusząoznaczaćwyłącznieprzyspieszenia.Znaneprzykładydeceleracji,
czyliopóźnieniazmianrozwojowych(np.opóźnienieprocesuprzekwitania
kobiet),orazzmianykolejnościpewnychzjawiskrozwojowych(np.kolejności
wyrzynaniasięzębówudzieci).Ponadtotrendsekularnydotyczyrównieżosią-
ganiawyższychwartościposzczególnychwymiarówciała,naprzykładwzrostu
czydługościkończyn(JopkiewicziSuliga,1998,2005).
Występowanietrendówsekularnychnależywiązaćzezmianaminastę-
pującymiwszerokorozumianychwarunkachspołeczno-ekonomicznych
(socio-economicalstatus,SES).Składająsięnanietakieczynniki,jak:miejsce
zamieszkania(miastowieś),pochodzeniespołeczne,wykształcenieistatus