Psychologia dysleksji

Grażyna Krasowicz-Kupis

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-01-15580-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

361

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Krasowicz-Kupis, Grażyna. Psychologia dysleksji. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 361 s. ISBN 978-83-01-15580-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Krasowicz-Kupis, G.

T1 Psychologia dysleksji

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2008

SN 978-83-01-15580-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 773, author = "Krasowicz-Kupis, Grażyna", editor = "", title = "Psychologia dysleksji", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2008", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-15580-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Krasowicz-Kupis, Grażyna

ED -

TI - Psychologia dysleksji

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2008

SN - 978-83-01-15580-3

ER -

Netografia (standard APA):

Krasowicz-Kupis, Grażyna. Psychologia dysleksji [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychologia-dysleksji-grazyna-krasowicz-kupis-773.

psychologia, psychologia rozwoju człowieka, psychologia kliniczna i psychoterapia, dysleksja, zaburzenia uczenia się

Praca w sposób kompleksowy i rzetelny naukowo prezentuje aktualny stan wiedzy na temat dysleksji rozwojowej. Główną (i kontrowersyjną!) tezą autorki książki jest to, że dysleksja jest nie tylko zaburzeniem uczenia się, ale przede wszystkim zaburze...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-15580-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

361

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie12
CZĘŚĆ I. Pojęcie dysleksji22
ROZDZIAŁ 1. Dysleksja na tle trudności w uczeniu się22
1.1. Pojęcie specyficznych trudności w uczeniu się22
1.1.1. Kryterium rozbieżności26
1.1.2. Kryterium homogeniczności27
1.1.3. Kryterium wyłączania27
1.2. Typy specyficznych trudności w uczeniu się28
Blok rozszerzający 1.1. Typy SLD według Rourke30
1.3. Dysleksja jako specyficzne trudności w uczeniu się32
Blok rozszerzający 1.2. Badania populacji z wyspy Wight33
1.4. Dysleksja a dyskalkulia37
1.5. Dysleksja a nadpobudliwość (ADHD)41
1.6. Podsumowanie45
ROZDZIAŁ 2. Definicje dysleksji47
2.1. Wprowadzenie47
2.2. Definicje historyczne i/lub przełomowe49
2.3. Definicje dysleksji stosowane w Polsce53
2.4. Definicje współczesne - analiza porównawcza55
Blok rozszerzający 2.1. Definicje dysleksji z ostatnich 10 lat60
2.5. Definicja kryterialna czy opis kliniczny?65
Blok roszerzający 2.2. Opis dysleksji rozwojowej w ujęciu Marcina Szczerbińskiego66
2.6. Obraz kliniczny dysleksji - objawy68
CZĘŚĆ II. Mechanizmy i obraz kliniczny dysleksji72
ROZDZIAŁ 3. Przyczyny dysleksji72
3.1. Pierwotne i wtórne przyczyny dysleksji rozwojowej72
3.2. Najważniejsze teorie etiologiczne74
3.2.1. Poglądy historyczne74
3.2.2. Teoria genetyczna75
Blok rozszerzający 3.1. Colorado Family Reading Study80
3.2.3. Teorie neuroanatomiczne i neurofunkcjonalne80
3.2.3.1. Badania anatomiczne szkoły bostońskiej i ich kontynuacja81
3.2.3.2. Badania neurofunkcjonalne w dysleksji85
3.2.4. Koncepcja deficytu wielkokomórkowego90
3.2.4.1. System wielkokomórkowy a czytanie i pisanie92
3.2.4.2. System wielkokomórkowy94
3.2.4.5. Podsumowanie94
3.2.5. Teoria deficytu móżdżkowego96
3.2.6. Teoria hormonalna98
3.2.7. Podsumowanie100
3.3. Najważniejsze patomechanizmy dysleksji101
3.3.1. Dysleksja jako skutek deficytów percepcyjno-motorycznych (teoria Spionek)101
3.3.2. Dysleksja jako skutek deficytów integracji percepcyjno-motorycznej (koncepcja Bogdanowicz)105
3.3.3.Teoria deficytu werbalnego107
3.3.4. Teoria deficytu fonologicznego110
3.3.4.1. Badania przekrojowe a dyficyt fonologiczny w dysleksji112
3.3.4.2. Rozwojowe badania longitudinalne a deficyt fonologiczny w dysleksji113
3.3.4.3. Badania eksperymentalne skuteczność metod terapeutycznych a deficyt fonologiczny w dysleksji113
3.3.4.4. Koncepcja deficytu reprezentacji fonologicznych Snowling114
3.3.4.5. Podsumowanie118
3.3.5. Teoria podwójnego deficytu122
3.3.6. Teoria deficytu przetwarzania czasowego127
3.4. Podsumowanie130
ROZDZIAŁ 4. Oblicza dysleksji rozwojowej131
4.1. Różnice indywidualne w obrazie dysleksji132
4.2. Najważniejsze typologie dysleksji133
4.2.1. Dysleksja słuchowa i wzrokowa-klasyczna typologia Johnsona i Myklebusta134
4.2.2. Dysleksja dysfonetyczna i dysejedetyczna Boder136
4.2.3. Dysleksja typu P i typu L. Bakkera137
4.2.4. Kliniczna typologia dysleksji Mattisa i współpracowników137
4.2.5. Dysleksja fonologiczna i powierzchniowa Castlesa i Colthearta oraz jej współczesne ujęcie138
4.3. Dysleksja a płeć143
4.3.1. Częstość występowania dysleksji a płec144
4.3.2. Podłoże neurobiologiczne różnic między płciami145
4.3.3. Mechanizmy poznawcze i objawy dysleksji a płeć - badania własne146
4.3.4. Płeć a radzenie sobie ze stresem dysleksji151
4.3.5. Podsumowanie151
4.4. Dysleksja a apecyfika języka i systemu ortograficznego152
Blok rozszerzający 4.1. Dysleksja a geniusz154
4.5. Dysleksja a zdolności specjane154
4.6. Podsumowanie159
CZĘŚĆ III. Dysleksja w kontekście społecznym162
ROZDZIAŁ 5. Związek dysleksji z funkcjonowaniem społeczno-emocjonalnym162
5.1. Wprowadzenie162
5.2. Dysleksja jako stres164
5.2.1. Radzenie sobie ze stresem przez koncentrację na zadaniu165
5.2.2. Radzenie sobie ze stresem przez koncentrację na emocjach166
5.2.3. Radzenie sobie ze stresem skoncentrowanie na unikaniu166
5.3. Rozwój osobowości a dysleksja168
5.3.1. Samoocena i obraz siebie168
5.3.2. Cechy osobowości osób z dysleksją170
5.3.3. Poczucie kontroli171
5.4. Dysleksja a kompetencje społeczne i przystosowanie173
5.5. Dysleksja a zaburzenia rozwoju emocjonalnego176
5.6. Podsumowanie178
Blok rozszerzający 5.1. Przykłady wadliwych postaw na podstawie wypowiedzi młodzieży na forach internetowych181
ROZDZIAŁ 6. Dysleksja w percepcji społecznej182
6.1. Wiedza o dysleksji w róznych środowiskach182
6.2. Postawy wobec dysleksji192
Blok Rozserzający 6.1. Skala postaw wobec dysleksji G. Krasowicz-Kupis193
6.3. Podsumowanie202
ROZDZIAŁ 7. Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) a dysleksja204
7.1. Dysleksja w Internecie204
7.1.1. Dysleksja a użytkownicy Internetu205
7.1.2. Zawartość stron internetowych poświęconych dysleksji206
7.1.3. Wymiana informacji w Internecie208
7.1.4. Strony internetowe Polskiego Towarzystwa Dysleksji209
7.2. Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) a dysleksja210
7.1.5. Podsumowanie210
7.2.1. ICT a dysleksja w praktyce211
7.2.2. Najważniejsze psychologiczne konsekwencje wykorzystanie ICT przez osoby z dysleksją212
7.2.3. ICT a czytanie i pisanie213
7.2.4. ICT a uczenie się215
7.2.5. ICT a terapia dysleksji216
7.2.6. Programy edykacyjne w polskiej praktyce terapeutycznej217
7.2.7. Najważniejsze zasady doboru i wykorzystania ICT w dysleksji rozwojowej218
7.2.8. Podsumowanie219
CZĘŚĆ IV. Problemy metodologiczne badań nad dysleksją222
ROZDZIAŁ 8. Metodologia badań naukowych nad zjawiskiem dysleksji222
8.1. Wprowadzenie222
8.2. Interdyscyplinarny charakter badań nad dysleksją223
8.2.1. Badania z zakresu genetyki i neuronauk223
8.2.1.1. Techniki neuroobrazowania225
8.2.2. Badania z zakresu psycholingwistyki - język i kompetencje komunikacyjne226
8.2.3. Badania z zakresu psychologii rozwoju227
8.2.4. Badania z zakresu psychologii klinicznej228
8.2.5. Badania z zakresu psychologii poznawczej228
8.3. Stosowane procedury badawcze229
8.2.6. Badania z zakresu psychologii osobowości i psychologii społecznej229
8.2.7. Podsumowanie229
8.3.1. Studia przypadków231
Blok rozszerzający 8.1. Przykładowe analizy indywidualnych przypadków w opisie podtypów dysleksji233
8.3.2. Badania porównawcze międzygrupowe234
8.3.3. Badania podłużne238
Blok roszerzający 8.2. Przykład organizacji badań podłużnych nad uwarunkaniami osiągnięć w czytaniu239
8.4. Kontrwersje związane z badaniami nad dysleksją239
8.4.1. Psychometryczny czy kliniczny charakter diagnozy239
8.4.2. Problemy z trafnością doboru grup porównawczych240
8.4.3. Rzetelność i trafność diagnozy243
Blok rozszerzający 8.3. Analiza krytyczna metodolgicznego aspektu badań Spionek (1790)244
8.4.4. Częstość występowania dysleksji245
8.4.4.1. Umiejętność czytania w grupie II-klasistów - rozważania nad częstością występowania dysleksji w Polsce (badania własne)247
8.5. Podsumowanie249
Blok rozszerzający 8.4. Problemy z weryfikacją badań naukowych na przykładzie teorii deficytu wielkokomórkowego251
ROZDZIAŁ 9. Metodologia indywidualnej diagnozy dysleksji252
9.1. Główne problemy związane z diagnozą dysleksji rozwojowej252
9.1.1. Przedmiot diagnozy - definicje dysleksji252
9.1.2.1. Kryterium kliniczne - ocena czytania i pisania255
9.1.2. Wybór kryteriów diagnostycznych255
9.1.2.2. Kryterium psychometryczne256
9.1.3. Znaczenie badania inteligencji258
9.1.3.1. Diagnostyczność skal Wechslera w diagnozie dysleksji rozwojowej - badania własne260
9.2. Podstawowe elementy i cele postępowania diagnostycznego263
Blok rozszerzający 9.1. Elementy diagnozy dysleksji rozwojowej264
9.3. Główne kierunki zaleceń postdiagnostycznych266
CZĘŚĆ V. Dysleksja rozwojowa jako zaburzenie komunikacji270
ROZDZIAŁ 10. Językowo-poznawcze korelaty dysleksji270
10.1. O języku i mowie w definicjach270
10.2. Pojęcie deficytu przetwarzania fonologicznego j jego zakres272
10.2.1. Percepcja mowy275
10.2.2. Problemy leksykalne osób z dysleksją276
10.2.3. Pamięć werbalna u osób z dysleksją276
10.2.4. Trudności w nazywaniu279
10.2.5. Powtarzanie słów282
10.3. Pojęcie świadomości językowej i jego zakresu283
10.3.1. Przejawy rozwoju metajęzykowego284
10.4. Świadomość językowa a czytanie, pisanie i dysleksja286
10.5. Podsumowanie288
ROZDZIAŁ 11. Dysleksja a komunikacja językowa290
11.1. Komunikacja za pomocą mowy i za pomocą pisma290
11.2. Komunikacja za pomocą pisma291
11.3. Ryzyko dysleksji a rozwój mowy292
Blok rozserzający 11.1. Najważniejsze symptomy ryzyka dysleksji w rozwoju mowy294
11.4. Gotowość do czytania i pisania295
11.5. Model prognostyczny dla czytania i świadomości fonologicznej u dzieci polskich - badania własne298
11.6. Objawy dysleksji jako zaburzenia komunikacji językowej300
Blok rozszerzający 11.2. Przejawy deficytów językowych w dysleksji302
11.7. Właściwości komunikowania się osób z dysleksją303
Blok rozszerzający 11.3. Teksty pisane przez uczniów szkoły średniej z dysleksją rozwojową304
11.7.1. Składnia osób z dysleksją308
Blok rozszerzający 11.4. Bajki opowiadane przez dzieci dyslektyczne309
11.7.2. Struktura semantyczna opowiadań w dysleksji310
11.8. Podsumowanie315
Zakończenie - dysleksja jako zaburzenie komunikacji językowej316
Bibliografia319
Wykaz skrótów347
Indeks rzeczowy350

Rozdział10Dysleksjanatletrudnościwuczeniusię

saniu(Thomson1990).RutteriYule(1975)wykazalitakże,żetrudności

językowesączynnikiemjednoczącymdeficytypowodującespecyficzneza-

burzeniaczytania.Jednakmimotegotwierdzą,żeniepowinnosięużywać

słowadysleksjadoopisutakichtrudności.Opórwobecużywaniaterminu

dysleksjawynikałtakżeztego,żeniebyłowówczaswystarczającychdowo-

dównabiologicznetłodysleksji,aprzedewszystkimdlatego,iżuznali,że

specyficznetrudnościwczytaniusązdeterminowanewieloczynnikowo_

np.społeczno-kulturoweczynnikiocenialijakotaksamoważnejakstymu-

lacjaśrodowiskowa,doświadczeniaszkolne,temperament,osobowośćitp.

WielubadaczypodjęłosiępowtórzeniawynikówRuttera,alerezulta-

tybyłybardzozróżnicowane.Potwierdzeniastatystycznegonieuzyskali

wswoichbadaniachvanderWesseliZeger(1985),wskazując,żetennie-

zwykłyefektdotyczącyhgórkiDwdolnejczęścikrzywejrozkładunormalne-

gobyłspowodowanyefektemsufitowym(zastosowanou14-latkówzbyt

łatwytest).Potwierdzeniaróżnicystatystycznejnieuzyskalitakżewswoich

badaniachnapopulacjiaustralijskiejinowozelandzkiejJormiwsp.(1986)

orazShareiwsp.(1987),jednakpotwierdzilioniprzewagęchłopcówwpo-

pulacjidzieciztrudnościamiwczytaniu_zarównospecyficznymijakipozo-

stałymi.Nieuzyskalipotwierdzającychwynikówdlawczesnegoopóźnienia

mowy(u3-latków),aleznaleźlijeu7-i9-latków,podobniejakniższypo-

ziomIQwerbalnego.

Jednocześnieprzeprowadzonoteżbadania,którepotwierdziływyni-

kizwyspyWight.NaprzykładFredmaniStevenson(1988)przebadalibar-

dzodużegrupy(po1500dzieci)wwieku7;6oraz11latiwykazalidlaczyta-

niaipisaniahzwyżkęprocentowąDpodobnąjakwbadaniachzespołu

Ruttera.

NauwagęzasługujątakżebadaniaMilesaiHasluma(1986),które

prowadzononakohortachurodzonychw1970rokuwceluocenywystępo-

waniawskaźnikówdysleksjinapodstawieBangorDyslexiaTest.Znaleźli

oniowielewyższączęstotliwośćwynikówpotwierdzającychdiagnozędys-

leksjiudziecioobniżonympoziomieczytaniao2_3odchyleniastandardo-

we.Natejpodstawiepostawilionitezę,żedziecizdysleksjątworząniety-

powąpopulację(anomalous)iprzeztoniestanowiączęścinormalnego

zróżnicowaniapopulacjidzieciczytających.

Takżebadaniaporównującesprawnościpoznawczepotwierdzają,że

dziecizogólnymopóźnieniemczytaniawypadająsłabiejniemalwewszyst-

kichmierzonychzmiennych,tezaśzespecyficznymitrudnościamiwczyta-

niuprzejawiałydeficytygłówniewkodowaniufonologicznym,STMinazy-

waniu(EllisiLarge1988).

Brak wyników

Psychologia dysleksji

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra