Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologowieewolucyjniformułująjakopodstawowycelwyjaśnianie
mechanizmówpsychicznychwkategoriachadaptacji,czylimechanizmupo-
zwalającegorozwiązaćtakzwanyproblemadaptacyjny.Abycośmogłostano-
wićproblemadaptacyjny,musispełniaćtrzywarunki:
•problemmusibyćistotnyzperspektywysukcesureprodukcyjnego,
•musiwystępowaćprzezdługiokres,
•musibyćproblememczęstowystępującym.
Zzałożeniemadaptacjonizmuwiążesięzkoleihistorycznośćpsycholo-
giiewolucyjnej.Psychologowieewolucyjniposługująsiękategoriąopisującą
kontekst,wktórympojawiłasięadaptacja,czyliśrodowiskiemewolucyjnego
dostosowania.Środowiskoewolucyjnegodostosowaniajestdefiniowanejako
statystycznykonstruktwielunaciskówselekcyjnych,alezesposobuprezen-
tacjitegośrodowiskaprzezpsychologówewolucyjnychwynikautożsamienie
gozplejstocenem,ponieważtowtymokresieichzdaniemmusiałyukonsty-
tuowaćsięspecyficznedlaczłowiekamechanizmypsychiczne.Podkreślanie
znaczeniaEEAdowyjaśnianiagenezymechanizmówpsychicznychpowsta-
łychwtokuewolucjimaistotnekonsekwencjemetodologiczne.Psychologo-
wieewolucyjnipodtymwzględemróżniąsięnietylkoodsocjobiologów,lecz
takżeodekologówbehawioralnych-uważają,żeszukaniewewspółczesnym
środowiskuwskaźnikówadaptacyjnościdouzasadnienia,żedanymechanizm
jestadaptacjątobłąd,ponieważwspółczesneśrodowiskoróżnisiępodwielo-
mawzględamiodśrodowiskaEEA.L.CosmidesiJ.Tooby15określilitobardzo
obrazowymstwierdzeniem,żenaszewspółczesneczaszkizamieszkujeumysł
zepokikamieniałupanego16.
Zarównosocjobiologia,jakipsychologiaewolucyjna,poszukująwy-
jaśnieńewolucyjnych,ostatecznych.Jednakto,comabyćwyjaśnione,jest
wyraźnieróżne:socjobiologainteresująstrategiezachowaniowe,psycholo-
ganatomiastmechanizmypsychiczne.Innesąrównieżprogramybadawcze:
socjobiologczyraczejekologbehawioralnydokonujeobserwacjiczłowieka
przedewszystkimprzezpryzmatspołecznościzbieracko-łowieckich,podczas
gdypsychologstosujenarzędziatypowedlapsychologa,czylitesty,kwestio-
nariusze,proceduryeksperymentalne.Inneznaczenieprzypisywanejestob-
serwowanejaktualnejadaptacyjności.Dlapsychologaewolucyjnegostanowi
15
Szerzejw:TheAdoptedMind.EvolutionarypsychologyandthegenaarationofCultu-
re,(ed.)JeromelH.Barkow,LedaCosmides,JohnTooby,OxfordUniversityPress1995.
16
J.Neckar,Ewolucyjna…,op.cit.,s.53-54.
23
