jednostek,grupspołecznychiinstytucji.
Odojrzałościokreślonejdziedzinybadańipraktykidecydujejednakpoziomwyspecjalizowanej
teoriiiwiedzy.Jakpróbujemywykazaćwtympodręczniku,takawiedzapowstaławłaśniewwyniku
wyodrębnieniasiępsychologiizdrowia,asątowszczególnościpsychologicznejegokoncepcje,modele
zdrowiaichoroby,psychologiaprzekonańzdrowotnychizachowańzdrowotnychwrazzmodelami
kształtowaniasiętychzachowańisamoregulacjiprocesówzdrowotnych.Niebędziemywymieniać
wszystkichspecjalistycznychdziedzinbadań,gdyżtemupoświęconesąkolejnerozdziałypodręcznika.
Wramachtychbadańpowstałytakżespecjalistycznemetody,którympoświęconoodrębne
opracowania(por.Bowling,1999;Juczyński,2001;JuczyńskiiOgińska-Bulik,2009).Czołowi
przedstawicielepsychologiizdrowia(Matarazzo,1987;Taylor,1990)argumentują,żewskaźnikiem
wyodrębnieniasięjejsąteżfaktynaturyorganizacyjnej,takiejakwpisanienalistęodrębnych
specjalności.Istotnywpływnarozwójpsychologiizdrowiamająponadto:istnieniekrajowych
imiędzynarodowychtowarzystwnaukowych,wydawaniewłasnychczasopismipodręczników,
wyodrębnioneformydydaktykinapoziomieakademickim,powoływaniejednostekorganizacyjnych
zajmującychsiębadaniamiinauczaniem.Najważniejszefaktydotyczącepsychologiizdrowiawtym
kontekścieprzedstawionesąwblokurozszerzającym2.2.
2.5.Podsumowanie
Psychologiazdrowiawyodrębniłasiępodkonieclat70.ubiegłegowiekuijestnajmłodszym,
dynamicznierozwijającymsiękierunkiemzastosowańpsychologiidoobszaruzdrowiaichoroby.
Wcentrumjejzainteresowaniaznajdujesięproblematykazdrowia,cooznaczaprzekroczeniegranic
medycynyiobjęciewszystkichnajważniejszychdziedzinżyciaidziałalnościczłowieka.Jakodział
psychologiistosowanej,jestterenemnaukowej,profesjonalnejiedukacyjnejaktywnościpsychologów.
Wpsychologiizdrowia,traktowanejzarównojakodziedzinabadań,jakizastosowańpraktycznych,
wyróżnićmożnadwaobszary.Pierwszyznichobejmujepsychologiczneaspektychoróbijestokreślany
jako„klinicznapsychologiazdrowia”.Obiektempraktycznychdziałańpsychologówjesttuczłowiek
chory.Drugiobszarobejmujepsychologiczneuwarunkowaniaikorelatyzdrowiaorazoddziaływania
ukierunkowanenaludzizdrowych.Proponujemydlaniegookreślenie„pozytywnapsychologia
zdrowia”.
BLOKROZSZERZAJĄCY2.2.Czynnikiistotnedlastatusupsychologiizdrowia
Statuspsychologiizdrowiajakodziedzinypsychologiistosowanejobrazująnastępującefakty:
Wyodrębnieniesięodpowiednichsekcjiwtowarzystwachpsychologicznychwróżnychkrajach,zktórychpierwsza–38.
SekcjaPsychologiiZdrowiaAmerykańskiegoTowarzystwaPsychologicznego(AmericanPsychologicalAssociation–APA)
–zostałapowołanaw1978roku.Tymsamym55tysięcyczłonkówtejnajwiększejnaświeciekrajowejorganizacji
psychologówuznałopowstanienowejdziedzinypsychologiistosowanej.
Rosnącaliczbaczasopismpoświęconychpsychologiizdrowia;pierwszeznich–HealthPsychology–ukazałosięwStanach
Zjednoczonychw1982roku.
Wyłonieniesięw1984rokuSekcjiPsychologiiZdrowiawMiędzynarodowymTowarzystwiePsychologiiStosowanej
(InternationalAssociationofAppliedPsychology–IAPA).
Powołaniew1986rokuEuropejskiegoTowarzystwaPsychologiiZdrowia(EuropeanHealthPsychologySociety–EHPS),
któreodpoczątkuswojegoistnieniawydajeczasopismoPsychologyandHealth.
Wyodrębnieniesiępsychologiizdrowiajakosubdyscyplinyakademickiej,tworzącejwłasneprogramybadawcze