Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Definicjapojęcia...
padkuczłowiekuwodzonyjestalboiluzjąprzyszłejszczęśliwości,albo
wewnętrznąlogikąsamegosystemu.Równocześniewielośćideologii
stawiaje,jakojednoznaczneizamkniętesystemy,wbezwzględnym
konflikcie,gdzieprawdziwydialogiporozumieniesązdefinicjinie-
możliwe
50
.Programpolitycznyniejestideologią,jeślispołeczeństwo
traktowanejestpodmiotowo,acelemjestrzeczywistedobrowspólne.
Autentycznąprzeciwwagędlaideologiistanowiprawda,rozumiana
jakozgodnośćpoznaniazzastaną,aniezaprojektowaną,rzeczywisto-
ścią,orazpersonalistycznawizjaczłowiekajakoosobyposiadającej
godnośćiprawapłynącezjejnienaruszalnejnatury.
Krytycyideibezwzględnejrówności,przyjmowanejjakopodstawa
działańpolitycznejpoprawności,uważają,żejesttoideologia,której
esencjąjeststworzenieokreślonejfilozofiiitwierdzenie,żenabazietej
filozofiipewnerzeczymusząbyćprawdziwe.Wtymprzypadkupolitical
correctnessposługujesięjednoprzyczynowymwyjaśnieniemhistorii.
WilliamLindporównujejąwprostdoideologiimarksistowskiej.DMark-
sizmekonomicznymówi,żehistoriędeterminujewłasnośćśrodków
produkcji.Marksizmkulturowy,czylipolitycznapoprawność,twierdzi,
żecałahistoriajestzdeterminowanaprzezwładzę,zapomocąktórej
jednegrupy,definiowanewkategoriachrasy,płci,itd.,podporząd-
50
DOdstronyfilozoficznejwszystkienurtyideologiipowstaływramachfilozofiipod-
miotuzainicjowanejprzezKartezjusza.Tokartezjanizmdałpodstawyteoretycznedo
oderwaniaprawdyodrzeczywistości;filozofia,zamiastwyjaśnićrzeczywistość,stała
siętylkokoherentnymsystememlogicznym,anastępnie,zuwaginaprzeorientowa-
niewczasachnowożytnychcelunaukizteoretycznegonautylitarny,przyjęłarolę
»służebnicypolityki«.Programowitemuwyszłonaprzeciwnawiązaniedopolitycznych
rozważańPlatonaorazdobiblijnego,interpretowanegowduchugnostyckim,wątku
outraconymraju.Obawątkizbiegłysięwmyśleniuutopijnymzapoczątkowanym
przezT.MorusawjegosłynnymdzielezatytułowanymwłaśnieUtopia.Chodziło
owypracowaniemodeludoskonałegoczłowiekaidoskonałegospołeczeństwa,których
urzeczywistnieniepowinnodokonaćsięjużnaZiemi.Ideologiastałasięintelektual-
nymnarzędziemwalkipolitycznej,którejcelembyłozrealizowanienaziemirajubez
Boga.Subiektywizacjapoznaniafilozoficznegoumożliwiłaarbitralnedecydowanie,
cojesthistoryczną»prawdą«,kimjest»prawdziwy«człowiek,ijakiejest»prawdzi-
we«społeczeństwo.Ideologiastałasięsubstytutemrzeczywistości,zamkniętym
systemem,któregoracjonalnośćopierałasięnakoherencjiwramachsystemu.To
spowodowało,żeideologiamanawszystko»wytłumaczenie«,niezależnieczychodzi
oprawdę,czyfałsz,odobro,czyzło”.P.Jaroszyński,Ideologia,w:Powszechna
EncyklopediaFilozofi,http://www.ptta.pl/pef/pdf/i/Ideologia.pdf,02.06.2010.
35
