Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
sięspośródwłaścicieliziemskich,wcześniejczęstoseniorów,kontrolowaływiększość
sferżyciaspołecznegoi,nierzadko,prywatnegoQuébécois.Kontrolata,sprawowana
wznacznejmierzerękamiludziKościoła,odpołowyXIXwiekuzdominowanabyła
przeztzw.filozofięprzetrwania,lasurvivance.Przetrwanieodnosiłosiędoobrony
tożsamościihomogenicznościetnicznejwspólnotyQuébécois,aleiutrzymaniaodpo-
wiadającegoelitomukładusiłwprowincji.Realizacjatychzałożeńodbywałasię
przedewszystkimnapodstawiewybranychelementówdorobkuNowejFrancji,które
adaptowanodobieżącychpotrzeb.Jednakzdarzałosięitak,żedlazabezpieczenia
własnychinteresówelityniewahałysięukładaćzBrytyjczykami,oficjalnieprzeznie
nazywanymiwrogaminaroduquebeckiego.
Odpodboju,aprzedewszystkimporoku1840,zbiorowośćQuébécois,mimozde-
cydowanejprzewagiliczebnej,przyjęławswoimkrajupozycjęobronnąwłaściwą
grupommniejszościowym,starającsię„bardziejprzeżyćniżżyć”.Ichoćpróbywy-
rwaniasięztegopołożeniapodejmowanokilkakrotnie,todopierowpołowieXXwie-
kuokazałysięoneskuteczne.
Odlat60.ubiegłegostuleciaotwarcie,odważnieikonsekwentniewalcząQué-
bécoisjużnieozmianęswojegostatusu,tegodokonaliopowiadającsięzaSpokojną
Rewolucją,leczróżnymidrogami–ozniesieniepozostałościpodawnychrelacjach.
JednaztychdrógprowadzispołeczeństwoQuébécoisdomiejsca,gdziepadająpytania
oprzyszłość,wtymtakżeoniezależność.
Wśródwspółczesnychdemokracjipróżnoszukaćprzypadkupodobnegodoquebec-
kiegoprzedewszystkimztegowzględu,iżwciąguostatnichczterechdziesięcioleci
wzmacnianiewewnętrznejodrębnościidzietuwparzezmocnyminastrojamiseparaty-
stycznymi.WkońcuXXwiekuwżadnyminnymdemokratycznymkrajuintegralność
terytorialnapaństwaniebyławystawionanatakmocnąpróbę,jakwprzypadkuKana-
dy.Nigdzie,próczQuebecu,nieudałosię,abynowopowstałapartiapolityczna,jak
Partiquébécois,otwarciedążącadoseparacjiprowincji,byłatakkonsekwentniepo-
pieranaprzezznacznączęśćwyborców.
SpołeczneipolitycznedziejeQuébécoismiałyswojeodbiciewideologiach.
Uznajesię,żeideologiezwanenacjonalistycznymi,odzwierciedlająceodrębneinteresy
wspólnotyquebeckiej,pojawiłysięzpoczątkiemwiekuXIX.Byłyonewyrazemwie-
lostronnejodmiennościQuebecu,alerównocześniepełniłyrolędrogowskazówna
krętejiwyboistejdrodzeCanadiensdoodzyskiwaniaprzeznichprawadosamostano-
wieniaidecydowaniaowłasnymlosie.
Istniejewieledefinicjioraztypologiinacjonalizmu,któreuwzględniająróżnewy-
miaryjegowewnętrznegozróżnicowaniairóżneuwarunkowaniazewnętrzne.Dodat-
kowowymiarytekrzyżująsięwzajemnienawielesposobów.Prowadzitodotego,że
żadnatypologianiemożebyćwyczerpująca.Podobniejestzdefinicjaminacjonalizmu,
wtymideologiinacjonalistycznych.AnthonySmithpisze,żedlazrozumieniazjawiska
nacjonalizmunajważniejszejest„zrozumienieroliprzeszłościwkreowaniuteraźniej-
szości”4iwtym,wedługniego,tkwigłównaróżnicawdefiniowaniutegozjawiska
przezróżnychteoretykówczyszkoły.SamSmithwyróżniatrzygłównespojrzeniana
nacjonalizm:klasyczne–rolaprzeszłościjestwielka–naródjestczęściąporządku
naturalnego;bazowe(perenialistyczne)–formanaroduulegazmianom,aletrwałe
pozostająjegoetnicznefundamenty;modernistyczneipostmodernistyczne–naród